Kan men in Tilburg met een heuse
Faculteit der Letteren aan de Katholieke Universiteit
Brabant, een literair café, een jaarlijkse Nacht van het
Boek, en een letterkundig tijdschrift spreken van een stad
met een literair klimaat ? Deze vraag is moeilijk te
beantwoorden. Literatuur in de ruimste zin van het woord is
nauwelijks definieerbaar. Wat is literatuur en wanneer is
iets literatuur ? Onmiskenbaar heeft Tilburg een literair
potentieel, zowel uit het verleden als nog heden ten dage.
Op het eerste gezicht zou men denken dat Tilburg op dit
gebied weinig te bieden heeft. Integendeel, Tilburg had en
heeft talloze schrijvers die over even zovele diverse
onderwerpen hun pennenvruchten aan het papier
toevertrouwden, of dat nu een Marialegende, een reisverhaal,
gedicht of pedagogisch naslagwerk is.
Tilburg en Tilburgers hebben vele boeken voortgebracht. Een
overzicht is niet bekend. De eerste proeve van een Tilburgse
bibliografie werd in 1955 gepubliceerd door de toenmalige
gemeentearchivaris drs. H.J.A.M. Schurink in het boek
"Van heidorp tot industriestad", een bundel met
artikelen over de geschiedenis van Tilburg. Daar is het
helaas tot nu toe bij gebleven. De reeks "Brabantse
bibliografie" en het tijdschrift "Tilburg"
publiceren weliswaar regelmatig titels van nieuw verschenen
boeken en artikelen, maar een cumulatieve bibliografie
moeten wij nog steeds ontberen. Toch zou zo'n Tilburgse
bibliografie thans een kloek boekwerk kunnen zijn, zoveel is
er al over deze stad geschreven.Al jaren verzamel ik
bibliografische gegevens over Tilburg. Ik wil nu eenmaal
weten wat er over onze stad geschreven is. En zo nu en dan
ben ik verder gegaan. Ik kreeg ook belangstelling voor wat
Tilburgers hebben geschreven, en voor alles wat met boeken
te maken heeft. Zo ontstond een 'literair' of
'schrijvend' Tilburg dat ik in beeld wilde brengen. Geen
systematische bibliografie, maar een reis langs vele
schrijvers, bibliotheken, uitgevers, drukkers,
boekhandelaren, oude en nieuwe boeken, bibliofiele uitgaven,
standaardwerken, mooie poëzie en literaire curiosa. Niet
alle 'Tilburgse' schrijvers zijn opgenomen. Met name
ontbreken de wetenschappelijke auteurs, en zij die alleen
maar artikelen hebben geschreven. Een keuze moest gemaakt
worden. Er is gestreefd naar een zekere verscheidenheid in
oeuvre.
Dit boek "De Paap van Gramschap.
Vier eeuwen schrijven en drukken in Tilburg" werd op 26
maart 1992 gepresenteerd bij de opening van het nieuwe
gebouw van de Openbare Bibliotheek Tilburg in het tweede
stadskantoor op het Koningsplein; tegelijkertijd werd de
gelijknamige tentoonstelling geopend.
Aan
de samenstelling van het boek hebben vele mensen hun
bijdragen geleverd. Ik wil ze daarvoor van harte danken. Het
zijn: Ton Gunsing directeur van Boekhandel Gianotten,
medewerkers van Drukkerij Gianotten Bart Gladdines en Dré
Stevens, directie en medewerkers van de Openbare Bibliotheek
Tilburg Henk Ewoldt, Alice Grob, Adriaan Claessen en Kees
van Poppel, Neerlandicus Wil Sterenborg, drs. Henk van
Doremalen, fotografen Frans van Ameijde en Jan Lampe,, en
'meelezers' drs. Kees Kolen, Ed Schilders en Jace van de
Ven. Veel dank ook aan de waardevolle gegevens die ik mocht
ontvangen van: Jan Beenen, J.A.M. Berssenbrugge
(Scheveningen), mr. Carel Bressers, Toon Buitinck van De
Vrije Boekhandel, Dominique Donders van de Stichting
Familiearchief Donders, Joep Eijkens, drs. Huub Franssen,
drs. Wim Gianotten, Ed de Grood, Harrie van Gils, mevr. E.A.
van den Heuvel-Strasser van het Gemeentearchief Haarlem, Jan
Horsten, wijlen Kees van Kalmthout, Gerrit Kobes van het
Gemeentearchief Tilburg, Frans de Kock (Berkel-Enschot),
Jasper Mikkers, dr. Henk Moller Pillot, Anton en Truusje van
Oirschot (Haaren), fr. Caesario Peters, archivaris van de
Fraters van Tilburg, Cees van Raak, Hans Renders
(Amsterdam), p. dr. P. Schreurs M.S.C. van de Missionarissen
van het H. Hart, Paul Spapens, Wim van Til van de Stichting
Opwenteling (Eindhoven), mevr. Pauline van der Valk-van den
Bogaert, Cees Vanwesenbeeck van het Gemeentearchief Bergen
op Zoom, Jaap Veen, Arnaud van der Ven, Frans Verbunt, mr.
Emile van der Wilk (Bilthoven), Theo Wilton van Reede, en
Ton van Zeeland van het tijdschrift SIC. Tot slot dank ik
mijn vrouw Mitzi voor het enthousiast ondersteunen van mijn
bibliofiele escapades, en mijn zoon Jeroen voor het
beschikbaar stellen van 'onze' PC.
Naar
het begin van de pagina
Inhoud De paap van gramschap
CuBra Home
|