 |
| INHOUD WILHELMUS |
| HOME |
| INHOUD VAN DOORN |
| AUTEURS |
| TEKSTEN |
| KUNST |
| FOTOGRAFIE |
| BRABANTS |
| AUDIO |
| SPECIAAL |
 Print Pagina |
|
Analyse van de inhoud, de structuur en de boodschap Dr. Theo H. van Doorn |
 |
|
Toegift 6: Het Wilhelmus-gevoel Meander, http://meandermagazine.net/ is een website die al bijna acht jaar aandacht schenkt aan alle vormen van literatuur, maar vooral toch aan poëzie. Deze e-mailkrant heeft meer dan 5000 abonnees. In de afgelopen tijd klonk tijdens de Olympische Spelen regelmatig het Wilhelmus. Menigeen zal lichtelijk ontroerd raken bij het horen van dit lied bij huldigingen en dergelijke. Het is niet aan te nemen dat die ontroering wordt veroorzaakt door de tekst van ons volkslied. Zal die tekst in vroeger tijden wel hebben geleid tot ontroering? Of speelde de melodie altijd een grotere rol? Of was het net als nu is vroeger al zo dat een volkslied vooral leidt tot associaties die ontroering veroorzaken? Rob de Vos, redacteur van Meander, legde mij bovenstaande vragen voor over het Wilhelmusgevoel en plaatste mijn antwoord op genoemde website. Ik probeer uw stelling kort samen te vatten: de ontroering bij het zingen en/of spelen van het Wilhelmus wordt niet veroorzaakt door de tekst, vroeger niet en tegenwoordig niet. Als ik zo uw stelling goed begrepen heb, dan ben ik het volledig met u eens. Ons volkslied is geschreven in de zestiende-eeuwse rederrijkerstaal, met een sterke bijbelse inslag en heeft een structuur die gebaseerd is op de zestiende-eeuwse retorica. En dan is er nog de historische achtergrond. Er zijn maar weinig Nederlanders die de tekst van het Wilhelmus verstaan. Vroeger ook niet, rederijkerstaal was niet de omgangstaal in die tijd en bovendien konden weinig mensen lezen en schrijven. De melodie speelt een grote herkenningsrol en ook de situatie (bijv. Koninklijke gebeurtenissen, Olympische spelen)waarin ons Volkslied wordt gespeeld en gezongen; beide zijn de belangrijkste factoren voor ontroering. Toen ik uw vraag las, dacht ik aan mijn misdienaartijd. Wanneer tijdens de huwelijksmis het Ave Maria werd gezongen, begeleid door het orgel, was de hele kerk diep ontroerd en menigeen huilde van vreugde, terwijl bijna niemand het Latijn verstond. Iets soortgelijks vond er plaats tijdens een begrafenismis, wanneer het In Paradisum werd gezongen, maar dan werd er gehuild van verdriet. Voor zover ik weet, is er geen onderzoek verricht die uw stelling en nu ook de mijne kunnen staven. Ik had nog verwacht iets te vinden over de relatie Wilhelmus en ontroering in: Louis Peter Grijp (redactie), 'Nationale hymnen. Het Wilhelmus en zijn buren.' Willem van Oranje is eigenlijk de grootste Nederlander aller tijden |
