John van Erve
Afpanding
van een koeketel.1
|
|
|
Als inwoners van de heerlijkheid Tilburg en Goirle niet
aan hun verplichting om belasting te betalen voldeden,
kregen zij vroeg of laat bezoek van de vorster. Deze
trachtte de achterstallige belastinggelden nog te innen.
Mocht dat niet lukken, omdat men niet kón of
wílde te betalen, dan werd
er tot afpanding2
van een roerend goed (bijvoorbeeld een stuk vee
of huisraad) overgegaan. Het af te panden goed moest wel
in evenwicht zijn met het verschuldigde bedrag. |
|
Anthonetta Ariens [Teunisken
Aerts] was de vrouw van Aert
Willem Verbunt. Zij woonden
in het gehucht Klein Loven, dat deel uitmaakte van de
herdgang Loven. |
|
In de middag van 26 augustus 1676 tussen drie en
vier uur verschenen de vorster Anthonij van Opstal uit
Tilburg en de vorster uit Gestel (nabij Oisterwijk) ten
huize van de familie Verbunt.
Van Opstal, die optrad als deurwaarder, vroeg of
Verbunt thuis was. Zijn
vrouw zei dat dat niet het geval was en dat zij niet
wist waar hij was. |
|
Zij vroeg de vorsters wat zij kwamen doen. Van Opstal
zei, dat hij uit naam van schepen Ego de Wit de
achterstallige verpondingsgelden3
en de daaraan verbonden onkosten kwam innen.
Anthonetta Ariens
protesteerde hiertegen door te zeggen, dat zij tot dan
toe nog nooit een aanmaning om te betalen had ontvangen. |
|
Ondertussen was de vorster uit Gestel de woning binnen
gegaan om eens rond te kijken welke goederen in
aanmerking kwamen om eventueel afgepand te kunnen
worden. Zijn oog was op de koeketel4
gevallen. Hij had deze ketel aan een arm gehangen en
probeerde via de keuken in het achterhuis de woning te
verlaten. |
|
Anthonetta Ariens vroeg de
vorster op grond waarvan hij haar de ketel afhandig
wilde maken. Zij wilde daarvoor eerste een gezegelde
akte zien. Zij pakte vervolgens de ketel vast en begon
eraan te trekken. Zij was niet van plan om de ketel
zondermeer los te laten. |
|
Hierop gaf Van Opstal de vrouw een fikse tik met zijn
stok op het hoofd. Het bloed sijpelde uit een diepe wond
langs haar oren. |
|
Op het geschreeuw waren enkele buren afgekomen.
Buurvrouw Jenneken Cornelis
van Beurden heeft het bloed bij
Anthonetta Ariens afgewassen
en bij haar een stukje van het haar afgesneden. Met een
eierschaal, waarop wat tarwemeel, heeft zij de hoofdwond
afgedekt. |
|
Hoewel de akte één en ander niet vermeldt, kan worden
aangenomen dat de beide vorsters aan het langste eind
hebben getrokken en er met de ketel vandoor zijn gegaan. |
|
Nieuwegein, 24 februari 2015 |
|
John van Erve |
|
1
(RAT) Tilburg N16-280
(4-9-1676)
2
beslaglegging
3
verponding was een belasting op onroerend goed
4
gietijzeren
ketel om boven het vuur op te hangen |