Het
verhaal speelde in de laatste oorlogsjaren. We woonden in een van
de volksbuurten in Tilburg. In d’n hof was een hondenkooi, een
vuilnishoop en een afdak, waaronder de fiets van pa stond. In de
hondenkooi huisde ons varken dat luisterde naar de naam Knor. In
’t schop stond onze geit Mieke. We schooiden bij de groenteboer,
die toen nog langs de deur kwam, altijd om groenteafval voor Mieke
en Knor. Met het fijngesneden afval en etensresten werd onze Knor
van een biggetje een stevig varken.
Op een dag
kwam een of andere buurman met een leren koker vol met grote
messen aan de huiskamertafel zitten. Ik moest met pa de leer van
de overloop halen. De leer kon je aan een grote beugel haken en
dan kon je langs die steile ladder de vliering op, als je het
zware houten luik eerst optilde en naar achteren duwde. Ik heb
dikwijls koppijn gehad omdat ik niet sterk genoeg was om dat luik
op te tillen. De leer werd schuin tegen de schopdeur gezet. Pa en
de buurman vingen Knor en brachten hem naar het putje, dat buiten
tegen de keukenmuur zat. De buurman pakte een grote hamer en sloeg
heel hard tegen de kop van Knor. Die zakte als door de bliksem
getroffen door de voorpoten. De buurman sleurde Knor met de keel
boven de put en stak een vlijmscherp mes in de keel van ons
varken. Pa hield een geëmailleerde emmer bij het putje en de
buurman tilde de kop van Knor omhoog en liet het bloed in de emmer
lopen. Daarna werd Knor op de stoep gelegd en met emmers kokend
water overgoten en met een grote harde borstel schoon geschrobd.
Met een scherp mes werden de haren zo goed mogelijk weg geschrobd.
Na enige tijd werd Knor met de achterpoten boven aan de ladder
vastgebonden en wel zo dat de buik naar voren was gericht. Nog
steeds liep er bloed uit Knor, zoveel dat nog een emmer gebruikt
moest worden. Toen nam de buurman een scherp mes en sneed de buik
van Knor open. Een weeë zoete lucht kwam uit de buik, terwijl de
darmen er uit puilden.
De darmen
werden er uitgesneden,die werden later leeg gedrukt, gewassen en
een paar werden in stukken gesneden. Na uitbakken hield je dan een
paar pannen vol spekvet over. We geloofden onze ogen niet dat er
zoveel darmen in één varken konden zitten. De longen, het hart
en andere dingen werden ook losgesneden om later voor worst
gebruikt te worden. Ik weet nog goed dat de buurman de galblaas
heel voorzichtig lossneed en meteen in de vuilnisbak gooide.
"Als die doorgesneden zou worden kun je het hele varken
weggooien", zei ie. De blaas werd naar ons toe gegooid. Als
je die leegdrukte en liet drogen kon je die opblazen. Dichtbinden
en je had een voetbal.
Intussen
was Knor leeg en werd in twee helften gehakt. Ook de kop werd in
twee helften gehakt, dat was wel een gek gezicht, het ene oog keek
naar linksboven en het andere keek naar onder. De buurman begon
toen stukken vlees van de helften af te snijden. Hammen,
ribstukken, grote stukken spek met het vel er nog aan. De pootjes
werden er alle vier af gesneden, zelfs het krulstaartje werd apart
bewaard! Alles werd in grote witte lappen gewikkeld en in de
wasmand gelegd. Al die tijd stonden wij, kinderen van zes tot
twaalf jaar, als aan de grond genageld en meestal huilend,
verbijsterd toe te kijken.
Van de kop
werd zult gemaakt, de pootjes gingen later in de snert, het
staartje in de soep en de hammen en stukken spek werden in de
schouw gehangen. In het hele huis was maar één stopcontact, maar
in de woonkamer hadden we een schouw waarin de hammen en zijden
spek gerookt konden worden! De andere grote stukken vlees werden
met veel zout in een Keulse pot gestopt. Nog een dikke laag zout
er bovenop en toen werd er een houten deksel op gezet. Hierop werd
een grote kinderkop gelegd. Pa zei dat we nooit dat deksel mochten
oplichten anders zouden we een pak slaag krijgen. En of we
luisterden want pa had hele grote en harde handen.
Van het
bloed en stukjes spek werd bloedworst gemaakt, ik zie die buurman
nog met een grote houten lepel in de volle emmer bloed kloppen!
Van andere
stukken vlees werden worsten gemaakt, eerst fijnsnijden, met meel
opkoken en dan in de overgebleven darmen persen. Wanneer een
stukje darm niet helemaal schoon was dan sneed je er dat later
gewoon uit de worst uit! Sommige worsten werden ook in de schouw
gehangen, andere werden in de keuken te drogen gehangen. We hebben
die week veel moeten huilen om onze Knor, maar als we uitgebakken
spek en boterhammen met spekvet kregen waren we Knor toch even
vergeten.