CUBRA
INHOUD STROUCKEN
HOME

BRABANTS

AUTEURS
TEKSTEN
KUNST
FOTOGRAFIE
SPECIAAL

JODOCUS - Toemet-hooi

Lichte verzen in het dialect van Moergestel


Kerkhof

 

Dur liggen der veul die ik goe hè gekend:

onze vadder, onzen opa, ons Mie;

Ze ware in 't leve zoveul nie gewend.

mar toch, doodgaon dè wouwe ze nie.

 

Dur liggen der veul die me vrimd zèn gewist,

van vruuger, mar ok wel van naauw;

de dood heej ze allemaol netjes gekist,

en ze zonken aon 't zelfde taauw.

 

De pestoor zong ze ammaol den himmel in,

mar wie wit waor ze zèn belaand?

Ut geleuf, daor zit ok al de schimmel in,

ut geleuf in den aandere kaant.

 

Dur liggen der veul meej un grote zerk.

mar ok meej un houte kruis.

Meschient ginge d'urste wè meer naor de kerk,

Mar meschient ben ik ok wel abuis.

 

Ik hè hier al dikkels mèn plekske bepaold,

mar un aander gong aaltij veur.

De dood is doodeerlek: hij klopt onbetaold

aon un schoon en un lilleke deur.

 

Ons oma

 

Ons Oma wordt oud, en ik twèfel der aon

of dur herses nog goed functionere;

ze is zotterdaag meej de bus meegegaon

om ver weg te gaon dimmonstrere.

 

Vruuger kreede ut meens meej gin stok ut de deur:

ze ha meer as genogt aon der ège.

Vur de praot, zin ze, daor hèn we manne veur:

un vrouwmens moet bidde en zwège.

 

Mar sènds ze alleen is, ist nie mir wèt waar:

den atoombom, daor is ze op tege,

ze makt tege Kalkarheffing bezwaor.

en ze heej ok al wè tegen Reagan.

 

Ze heej durren bontjas de deur ut gedaon

en den opbrengst aon Green Peace gegeven.

Ze lustert werechtig naor Den Rojen Haan

en ze mènt desse naauw pas gao leve.

 

Ze gao aaf en toe naor ut vrouwecafé

en klaoverjast meej unnen homo;

Ze haangt Fidel Castro op dur weecee

en bove dur bed Perry Como.

 

En witte wèsse de zotterdaag zeej,

toen ze thuiskwaam van dè demonstrere?

Ut volgend jaor loop ik zeker wir meej,

as we zolang de bom kunne kere.

 

As ut aon mèn laag

We'k wô hè'k nog nojt nie gekrege,

En wè'k kreeg hè'k mar zelde gewuld.

As't ojt meeviel, dan viel 't al nie tege;

wô'k ojt biefstuk, dan waar ut mist zult.

 

Ik hè gedromd van unne nieuwe mercedes,

mar ut wier unnen stokauwe ind,

unnen ind meej al zeuve verledes

en die waggelt op iedere wind.

 

Ik hè gedocht aon un huis meej unnen oprit,

unnen tuin van unnen hille kèk wèd;

mar ik denk dè't er nie vur oe opzit

as ge er nie vur gebore zèt.

 

Ik hè gehopt op un reis um de èrde,

mar ik kwaam aamper over de grens;

as't aon mèn laag ha'k jaachthond en pèrde;

as't aon mèn laag, ha'k naauw ginne wens.

 

As't aon mèn laag.... Daor zè'k van geschrokke!

As't aon mèn laag han d'aander nie veul.

Ons vraauw stopt mun sondaagse sokke

swels ik meej de kender speul.

 

Ut nuuw Trappistebier

 

Un hil aauw tradisie in ere hersteld:

de Trappiste gaon zèlf wir aont braauwe!

Un ège resèpt, hèn ze mèn al verteld,

mar wèt is hèn ze vur dur gehaauwe!

 

Toch kunde wel raoje wèn bier dè dè is:

dès bier van gebed en van zwège;

in stilte gebraauwe, in zwège gegist:

un bier de naor stilte doet nège.

 

Tis bier vur den aovend, as ge vermuujd

nog èfkes aon niks mir wilt denke;

dan heurde ut laand waor de gèrst heej gegruujd,

en dan vuulde den himmel oe wenke!

 

Un medollieke van de geminte

 

Liepte aaltij veurop, overal aachter aon,

en staakte oew neus er veul tusse;

hedde de jaorelang meej ambisie gedaon

en waarde gin vriend van de Russe:

dan krède gè strak, wie of wè ge ok zèt,

en 't nukt nie van wè vur gezinte,

as daank vur oew representativitèt:

un medollieke van de geminte.

 

Waarde saoves nôôt thuis en int weekend bezet,

zaatte ôk nog in zeuve besture;

hadde soms aon den dèk hil wè zooje gezet,

of stonde vur hetere vure:

dan krède gè strak, wie of wè ge ôk zèt,

as aonvulling op al oew linte

en daank vur oew representativitèt:

un medollieke van de geminte.

 

Hedde't net nie gehaold, mar ge waart goed op weg

toen ze oe naor de kerk hèn gedraoge.

Zeej alleman: heej dieje meens toch wir pech,

ze han ut al vurm um gevraoge:

dan krède gè strak, wie of wè ge ok zèt,

en al ist dan mar op oew gebinte,

as daank vur oew representativitèt:

un medollieke van de geminte.

 

Opa

 

Hij zaat

In zun eige gekeerd

Himmaol te buiteste binne

Opa te zèn;

Zinde wè

Dan gong ut

Gelèk

Laangs um hinne.

Un fles - docht ik dik, ak um zaag -

toe den bojem toe uitgedronke,

heej nog alleen mar un ziel

en den droes

die omleeg is gezonke.

 

Gaondeweg

Wier ut vlèmke al klèner;

Ge zaagt ut gebeure;

Ge hield oewen aojem

Hôst in

Om ut wonder

Niet te versteure.

 

Hauwdoe…

Hij gaaf me gin haand;

Mar ik naam wèttie nie mir wô geve;

Ik vuulde

De klop

van

Zun

Hart

Aon de binnekaant

Van zun leve.

 

[Mazzel Tov]

Allerheilige

 

Ze stonne vammèrge meej zesse in 't koor,

Vur ut uurst afgedoald van dur voetstuk.

Sint Ermelindes keek naor de pestoor

Of ze zegge wouw: denkt aon oewen bloeddruk.

 

Ik denk bè mun ège: wè zèn ze toch klèn,

Wè staon ze daor vrimd en onwennig.

Dur ziel moet al lang in den himmel zèn.

Doen ze daorum vur ons zo eenkennig?

 

Vur ons is den himmel ok weggeleej,

Mar zô'n we wel wille verstekke?

En witte wè toen Sint Sebastiaan zeej?

'Ge kunt er gin pijl mir op trekke!'

 

Blote kniejes

 

Ons moeder zoaliger zeej tien kir daags:

Ge meugt God op oew blote kniejes daanke!

En ik vuul nog dikkels naor de dikke laag

Ilt van de harde houte kerkbaanke.

 

Den tèd van blote kniejes is gewist.

Ons moeder ok. Mar 'k heur et ze nog zegge.

En in de kerk is 't alle daag vort fist.

Ge hoeft er ok gin kusses mir te legge.

 

Mar toch, somtèds, ast kerkvolk huistoe gao,

En 'k luster naor de leste irgelklaanke.

Wô'k dè ons moeder nog es naost me zaat:

Dan zô'k God op mun blote kniejes daanke!

 

Japanse kers-idylle

 

Hij stao daor zo freet as un himmels boeket

Op mun graasveld te geuren en kleuren.

Ik hè munne stoel in zun schaoduw gezet:

't is vekaansie! Wè kan me gebeure!

 

Zwaorlèvige hommels en vliegskes van goud

Zèn druk in de weer rond de blommen;

Ut gromt en ut gonst en ut vliegt en ut dauwt

Om ut uurst bè de honing te kommen.

 

Van nieje en wepse hèk naauw nog gin laast,

Die kunne de kaauw nog nie lèje;

Aachter munne rug in de heg en de maast

Zèn de musse al volop aont vrèje.

 

Mun boek laot ik dicht en mun oge gaon toe.

Un zaolig gevuul zo te drome!

Soms denk ik: ik leef pas volop a'k niks doe,

A'k mar alles laot gaon en laot kome.

 

Unnen droom duurt nie lang en den bloesem vergaot;

Daor zun we 't wel meej moete stelle.

Ons To lapt de raome en roept innis kwaod:

'Ik docht dè gè èrpel zôt schelle!'

 

Abram

 

Ik heb um gezien op de valreep van 't jaor:

hij waar oud, mar ie kos nog goed lope;

hij ha unnen baord van spierwit haor

en ut hoofddeksel van unne pope.

 

Hij gaaf me de vèf, mar ie zeej nie veul.

Ik zeg: zet oe in mènne teevee-stoel.

Mar hij zeej: ak es wè meej de kender speul,

ak meej hullie un spelleke mee sjoel?

 

Hij schoof alle scheve, nie meej geweld,

mar vurzichtig as gaauwe munte.

En toen ze op 't lest vur um wiere geteld,

toen hattie precies veftig punte.

 

Ons vrouw zeej: wè hadde gè gère gehad?

Hij zeej: 'k he vandaog veul geplosterd.

Van stol en banket ze ik hillemaol zat:

Gif mar un beschutje mee mosterd.

 

De volkstuinders

 

De volkstuinders hebben ut druk meej de pluk

van peule en erte en bone;

vur hullie bestaot er geen groter geluk

as mekaar dur produkte te tone.

 

Piet heej unne snijboon van 40 lank,

en Willem van één staok 3 kilo:

Mar Toon heej 'nen bloemkool zo groot en zo blank

as de borst van de Venus van Milo.

 

Zo hen z'ammaol iets wè un aander nie heej:

of groter, of dikker, of beter;

Mar ik hè 'nen molshoop meej un dursneej

van ruim aanderhalve meter!

 

Lijf en leden

 

Ons Mien kan meej dur haand nie ut de voete;

den dokter zeej, meej ut oog op durre rug,

dèsse dur wervels wè verdreje moete,

dan kregt zut op dur heupe nie zo vlug.

 

Ze heej aaltèj ut volle borst gezonge,

dur oor aon jan en alleman geleend,

en as de kender aon dur lippe honge

staak ze dur neus omhoog krèk as un eend.

 

In ellebogewerk waar ze bedreve,

ze hagget hôst gelèk onder de knie,

ze heej nojt niks op durren buik geschreve,

en ok dur hiele lichte deej ze nie.

 

Ze waar, dè moet gezeej, goed bè de pinke;

ze ha mèn, sènds den traauw, onder den duim;

ze liet dur taande zien, ent ware flinke;

dur haor haolde ze trug, en dik heel ruim.

 

Ze moet hals over kop en meej hangende pote

schoorvoetend naor ut nuuwe ziekenhuis;

dur haand in ège boezem, 't is un grote,

en zonder tongriem komt ze dan wir thuis.

 

Ode aon Gessel

 

De meense in Gessel zèn van un goei sort

en veul romser nog dan de pestoor.

Ut vraauwvolk dè draogt er durgaons nog 'ne schort,

maar in 't bungalowpark heus niet hoor!

Ut manvolk melkt duive en drinkt tussenbèj

un glaoske bè Haans of bè Toon.

De mèdjes zèn fris as bè Chrisjes de preij

en de jong as bè Henke de boon.

 

De honde in Gessel zèn van un goei sort

en de teve zèn durig lups;

die brenge per jaor hil wè hundjes vort,

mar in 't bungalowpark werpt men pups.

De vraauwkes die lopen der meej aon de lèn

en dan stao ik zo gère vur't raom

te denke: kon ik mar zo'n hundje zèn!

Mar ons Mien zeej dan: deggoe nie schaomt!

 

De boeren in Gessel zèn van un goei sort,

en de vèrkes die zèn naovenaant;

die meste ze groot vur de vleesexport,

mar de zèk giete ze over ut laand.

En as dan de wènd naor ut durp toe wèjt

dan geniet ik die gesselse geur;

mar in 't bungalowpark zegt mevrouw: Adelhèt,

s'il vous plaît, sluit je even de deur?

 

Daauw-trappe

 

Den daauw lag as purpere pèrels

Te fonkele over de waai;

In 't hout sloege vinke en mèrels

En de leeuwerik schoot ut de haai.

 

De koeie die kwame gelope

Nèjschierig as koeje zèn;

Mar ut vèreke docht: laon we hope

Desse gaauw opgetrommeld zèn!

 

In Osterwèk ginge ze kerke:

Dès punt een van de dauwtrapperij.

Daornao waar den dorst gaauw te merke

En wier ut un gaauw-tapperij.

 

Want ut bier smakt zo goed in de mèrge

Nao un brojke meej zoute worst;

En ge kunt van oew ège nie verge

Degge thuis komt meej honger en dorst.

 

Opgewekt, mar wè slap in de kuite

Kwame ze 's middegs wir trug:

De meziek ging zun buukske te buite

En de daauw liep dun langs durre rug.

 

Herfst 1

 

Ut wèjt um ut huis en meej striemend geweld

zwiept de regen umleeg ut de wolke.

De bome hèn al lang al dur blaojer geteld

en ze zien al dur takke ontvolke.

 

De koeie die kaauwe ut graas in de waai

heel langzaom meej maolende kieze;

't Is net of ze denke: dur komt wel wir nèj,

mar 't is zund om de smaok te verlieze.

 

Ik loop in mun intje dur regen en wind

te denke aon niks en aon nerges.

Ons vrouw moppert strak: ge wit nojt waor ge zèt!

Mar dan zèk: ak nie hier zè, zèk erges.

 

Herfst 2

 

Ut donkert al vruug en 't graas dreugt nie mir,

de beum gaon wir langzaom aon't ruije.

Nog efkes wè zon en dan zuuke we wir

in de kaast nor ons jaasse en truije.

 

De mais is gekneusd en 't laand wir gepluugd,

de grond leej wir kaol te verwochte.

De mist heej zich wir bij de èrde gevuugd

en de veugels verhuize mee klochte.

 

't Is net of de meense ok aanders zèn,

wè meer op dur ège, wè muuger.

Wè sommers zo groot leek, lèkt naauw zo klèn,

wè zo laot leek, lèkt naauw zoveul vruuger.

 

Open dag volkstuintjes

 

"Ge heuft nie slecht", zeej buurman Toon

die ok waar komme kèke.

"Oewen andèvie kropt al schoon,

oew peej staon mooi in 't rèjke.

 

Oew juin schiet al bekaant in 't zaod,

Oew boon staon mals te klimme;

Mar meej oew witlof zèède laot.

En wè 's dè, gatverdimme?"

 

"Dè zèn rooj spruite", zeej ik fier;

"en dè daor pasternake;

dè spul daor onder dieje vlier

dè 's om soep van te maoke.

 

Dan hè'k nog paprikas in't gruun

En kruizemunt, en dille,

Die is vur ongediert immuun

En kan oew koppènt stille.

 

En dè daor is mèn marjolèn,

Dè weet ik ut mun flora."

"T'is schoon," zeej Toon, "en 't ruukt ok fèn,

mar ik haauw ut bè mèn Dora."