Nieuwe Tilburgse Courant - dinsdag 4 augustus 1959

 

 

Recht uit Het Hart 6

  

Daar gaat het niet om...

 

In een tot contemplatie dwingend gedeelte van "Hart van Brabant" belandden we in het paviljoen van de kunst. Buiten de centrale verkeersader van de tentoonstelling ligt het met "Onderwijs" in de nabijheid van een "bosrand", waar enige banken tot rusten noden en het Leypark zelfs nú nog park gebleven is. Dit deel moet ge zien op een stralende dag als de zon door de doorzichtige golfdaken van de pergola's speelt en de kleuren gloed geeft... Op een dag dat de vogels in de nabije bomen en struiken te zingen zitten... En dat geluk hadden wij!

Het kunstpaviljoen is maar klein en hetzelfde geldt daardoor uiteraard van het aantal in hun werken aanwezige kunstenaars. Wij benijden niet degenen, die tot taak hadden de selectie te maken en dat wat zij representatief vonden in dit keurslijf te dwingen. Maar er moest uiteindelijk iets uit de bus komen en daarom zullen er wel heel wat knopen doorgehakt zijn.

De expositie leert in ieder geval dat Brabant heus wel "bij" is. Ook op het gebied van de kunst. Het ziet er doorgaans nogal "modern" uit. Het meest van al geldt dit de schilderkunst, waar men tot in 't zuiver abstracte verzeild raakt. Nu zijn er nog altijd een boel mensen die daar niet veel van snappen. Ze lopen misschien wel naar waarzeggers om de toekomst te kennen maar nooit kijken ze daarvoor naar de kunstenaar. Toch zijn het juist dezen, die in de tijd een slag vóór plegen te liggen en dus iets vertellen kunnen! Gelukkig, dat dit ook van onze Brabantse kunstenaars gezegd kan worden. Dezen zullen de nadelige gevolgen daarvan wel graag op de koop toenemen!

Kunsttentoonstellingen worden door een bepaald soort publiek bezocht. Hier in het Leypark passeert nu echter eens Jan en alleman. Ook degenen, die nooit op een schilderijenexpositie komen! Onverhoeds zien zij zich thans geplaatst voor wat algemeen als uitstekende moderne kunst aanvaard wordt. Leuk (of droevig?!) is het dan te horen en te zien hoe er steeds naar de naturalistische voorstelling gezocht wordt en men met kleuren geen weg weet. Het enige en hoogste axioma schijnt nog altijd te zijn: kunnen zien wat het voorstelt en liefst zo duidelijk mogelijk. Een jarenlange evolutie is aan hen ongemerkt voorbijgegaan en nu zien zij zich plotseling voor een breuk geplaatst, die een revolutie lijkt.

Een naturalistisch landschap, portret of genrestuk wordt door dezelfden graag aanvaard. Toch moet eens de eerste schilder, die na de Middeleeuwen de profane voorstellingen losmaakte uit het religieuze - stel dat het ineens gegaan zou zijn! - een even groot revolutionair geweest zijn als onze "modernen", die zich om geen naturalisme meer bekommeren. Maar dat is allemaal historie. Daar zijn we mee vertrouwd en we weten niet meer beter. Alleen bij de hedendaagse kunst ondergaan we nog een breuk. We missen de aansluiting, wat uiteindelijk op een gebrek aan artistieke opvoeding neerkomt.

Is het nou per se nodig "te kunnen zien WAT het voorstelt"? Kunt ge alleen verrukt zijn door uitbundigheid van kleur zolang ge bijv. ook nog duidelijk een veldboeket in een vaas onderkent? Zou het dan werkelijk niet mogelijk zijn van boeket en vaas te abstraheren en toch een ontroering van schoonheid door enkel kleur en lijn te ondergaan?... Ons lukt dat best! We pleiten niet voor louter vorm maar als ons de diepere zin van de individuele expressie van de kunstenaar ontgaat, zijn we nog altijd tevreden met wat vreugde schenkt aan ons hart daarbij bescheiden erkennend dat we méér begrijpen van een toverlantaarn dan van driedimensionale kleurentelevisie... Alles wat we zeggen wilden nu zovelen in traditie vergroeiden onvoorbereid in een galerij van moderne kunst verzeild zullen raken is per saldo dit: probeer eens los te komen van dat eeuwige: Wat is het?

 

Reacties van toeschouwers brachten ons tot dit stukje. Overigens: Zó "erg" als u na bovenstaand misschien denken zou is het op "Het Hart" nu ook weer niet!...

 

FLANEUR