Leo Heerkens - 'T Kreugeltje
Redactie: Ben van de Pol

Gedichten uit De Kinkenduut (van Piet Heerkens)

Inhoud

De Mus op m'ne Kreugel

't Mesjien

De Toddeman

'n Weeverke schoot...

Vlinderke

Ik di't!

Klaoske Vaok

Kenderdaanske

Och, Hannie...

Moederke

 

 

't Kreugeltje (Enkelde liekes van mijn bruur Leo Heerkens)

 

 

De Mus op m'ne Kreugel (Leo Heerkens)

 

Mijn kreugeltje piept er al over de weg,

et kreunt en et steunt langs de dorene heg;

toch heur ik 't gepiep van m'ne kreugel nie nooi,

et klinkt in mijn oor' as een lieke zo mooi.

 

Daor sjoert er ineens mee 'n lollig sjiep-sjiep

een mus heel brutaol op mijn kreugeltje-piep,

ik stuuper mijn waogeltje dapperkes deur

en daar kwèkt me die mus z'n brutaole scheur:

 

"Hé, boerken op klompe, oe kreugeltje piept,

ik heurden iets piepen en ik daocht dè ge me riept,

ik moet oe 'ns hebbe, dus schaai er 'ns uit

mee oe lillike pieperdepieper-geluid!"

 

Daor zet ik mijn kreugeltjen efkes veur stop

en ik zeg er, zo familiair as ik kos, boven op:

"Brutaole sinjeur, dè betaolde me zuur!

m'ne kreugel en gij dè-d-is zuster en bruur!"

 

"Dè daochte", - zee 't muske, - "mar heur dan 'ns hier;

laat míjn dan 'ns zingen, ik doe't mee plezier!

Dè piepe van ou, dè bevalt me nie, maot,

al piepte dan nòg zo kordaot over straot!"

 

Verèchtig, de mus is aon 't sjielpen gegaon,

nee, daor kan mijn kreugeltje nie tegen aon;

zo zuiver, zo simpel, zo helder en fijn...

ze lijkt wel 'ne naachtegaol in et klein!

 

"Tot ziens!" riep de mus en ze sjoert a-weer weg,

mijn kreugeltje piept weer deur langs de heg...

toch heur ik 't gekreun van m'ne kreugel nie nooi,

et klinkt in mijn oor' as een lieke zo mooi!

 

 

't Mesjien (Leo Heerkens)

 

Blinkend lomp stuk prakkezaosie

mee oewen ijzeren harteklop,

mee oe puffende hijgende longen

en oewen harde kopere kop,

 

gulzige sloeber, ollievreeter,

't vet dè dröpt nog van oewen buik!

hedde dan noot genog gedronke?

luste naa weer 'n volle kruik?!

 

Haaw ik van ou, raar stuk spektaokel?

stemt die meziek van ou me tevree?

Och, gij stampt en gij doet mar, mesjien, en

spek mar goed dik mijn portemenee.

 

Stamp en stoot mar raok, mesjientje,

trek aon de riemen en span ze mar strak,

draai er de schijven en laot ze mar kraoken,

gij verdient mönnie, ik haaw mijn gemak!

 

Blinkend lomp stuk prakkezaosie

mee oewen ijzeren harteklop,

mee oe puffende hijgende longen

en oewen harde kopere kop...

 

 

De Toddeman (Leo Heerkens)

 

Daor komt den toddekreemer aon,

hij jaogt z'n hitje langs de baon.

Toddéé!

Hot - ju!

 

De kender, ze graaien in schuur en in schop

ze moeten 'n meulentje, pias of pop.

Toddéé!

Allee - ju!

 

Ze laoien d'r zakken toe boven toe vol

en draoven er hard mee de straot op! - én lól!

Toddéé!

Hu! - Hu! -

 

De toddeman zet er z'n waogeltje stop,

z'n Mie lee te slaopen languit aachterop.

Toddéé!

Hu! - Hu! -

 

De toddeman laacht er mee heel z'n gezicht,

die zakke die zijn er, verdomme, nie licht!

Toddéé!

Hu! - Hu! -

 

"Wè moete gij emme?! 'ne Meule? - 'n Fluit?

'n Pop of 'ne pias? - En gij, kleine guit"

Toddéé!

Hot - ju!

 

De kender die springen en gieren van lol

en de toddeman laoit er z'n waogeltje vol.

Toddéé!

Allee - ju!

 

 

'n Weeverke schoot... (Leo Heerkens)

 

'n Weeverke schoot eene paddevoet*,

potjeverdie, zoo'ne paddevoet,

en 't weeverke schoot eene paddevoet

en de ketting die knapte kapoet.

 

En et weeverke ketterde: potverdot

potjeverdikkie wel potverdot,

en et weeverke ketterde: potverdot

d'r zijn er wel duuzend kapot!

 

En de spoelen klabetterden: retteketet

van krijg-de-colère, van retteketet,

en de spoelen klabetterden: retteketet

ge hè't er nie opgelet!

 

En et weeverke daocht: wè doe ik er mee,

wè doe 'k er verdimme-verdomme naa mee,

en et weeverke daocht: wè doe ik er mee,

wè doe 'k er toch mee, sakee!?

 

Toen is er de weever aon 't kneupen gegaon,

aon et knippen en knappen en kneupen gegaon,

toen is er de weever aon 't kneupen gegaon

mar et stuk was naor de maon.

 

En bij iedere kneup zee ie: Potverdot,

potjeverdikkie wel potverdot,

bij iedere kneup zee ie: potverdot,

d'r zijn er wel duuzend kapot!

 

En de weever kwaam thuis zonder centen aon,

zonder sinten en santen en centen aon,

en de weever kwaam thuis zonder centen aon

en ie spraak zijn vrouwken aon:

 

"Zeg, vrouwke, ik schoot eene paddevoet,

potjeverdie, zoo'ne paddevoet,

zeg vrouwke, ik schoot eene paddevoet

en de ketting die knapte kapoet".

 

En 't vrouwke dè ketterde: potverdot,

potjeverdorie toch potverdot,

en 't vrouwke dè ketterde: potverdot,

dan hebben we niks in de pot!

 

En de kender trompetterden: retteketet,

van krijg-de-colère, van retteketet,

en de kender trompetterden: retteketet

en gongen mee honger te bed.

 

En ze droomden van 'ne paddevoet,

potjeverdie, zoo'ne paddevoet,

en ze droomden van 'ne paddevoet

mar slaopen dè deejen ze goed.

 

Ze ketterden droomende: potverdot,

potjeverdikkie wel potverdot,

ze ketterden droomende: potverdot

d'r zijn er wel duuzend kapot!

 

(*paddevoet: plek waar de scheringdraden door de weefspoel zijn stukgeslagen.)

 

 

Vlinderke (Leo Heerkens)

 

't Vlinderke vliegt al

over de heg,

fladderend blumke, en

't wipt weer weg,

waocht 'ns, daor zit et

neer op et mos,

'k zu-g-et wel vatten

a'k-et mar kos!

 

Floep! Daar heb ik et

onder mijn klak,

'k zal et bewonderen

op mijn gemak;

óóóch, wè-d-is er 'ne

vuurvlam toch schoon

rood van vleugelkes,

diep van toon.

 

Rembrandt die hee van z'n

wonder-palet

op geen enkeld paneel

zoo'n schoon rood oot gezet!

Kleurige vlinder, nee,

keurige vrouw,

'k zie oe zo geeren, ik

haaw van ou!

 

 

Ik di't! (Leo Heerkens)

 

Oo, as ik opnuuw weer 'n kiendje kon worren,

ik di't!

ik speulde, ik leerde,

ik vrijde, verkeerde,

ik sjouwde en bouwde,

ik ploeterde, trouwde,

jao, as ik opnuuw weer 'n kiendje kon worren,

ik di't,

ik digget, ik digget,

ik di't!

 

En kos ik mee niksdoen mijn kosje verdienen,

ik di't!

ik sliep, rentenierde,

ik waandelde,vierde,

'k liet d'aandere ploegen

en zweeten en zwoegen,

jao, kos ik mee niks doen mijn kosje verdienen,

ik di't,

ik digget, ik digget,

ik di't!

 

En as ik mee boemele den hemel kos erven,

ik di't,

ik borrelde, bierde,

ik zwabberde, zwierde,

ik daanste en sjaanste,

ik fuifde, ik schraanste,

jao, as ik mee boemele den hemel kos erven,

ik di't,

ik digget, ik digget,

ik di't!

 

't Is hillemaol aanders: 'k moet werken en bidden,

en 'k doe' t!

'k zal vreuken en vroeten

mee haanden en voeten,

'k zal bidden en boeten

en sterreve moeten...

't is hillemaol aanders: 't is werken en bidden

en 'k doe 't.

ik doeget, ik doeget

ik doe 't!

 

 

Klaoske Vaok (Leo Heerkens)

 

Klaoske Vaok is zaand aon 't strooie,

grib, grab, grauw,

't wil oe in oe eugskes gooie,

grib, grab, grauw.

 

Heur 'm op de trappe trippe,

grib, grab, grauw,

zie 'm op oe bedje wippe,

grib, grab, grauw.

 

't Grabbelt mee z'n grabbelhendje,

grib, grab, grauw,

in zijn gribbelgrabbelmendje,

grib, grab, grauw.

 

Klaoske Vaok is zaand aon 't strooie,

grib, grab, grauw,

't wil oe in oe eugskes gooie,

grib, grab, grauw.

 

 

Kenderdaanske (Leo Heerkens)

 

Kek die kiendjes speulen in de waai:

trippelende vuutjes,

bolle ronde snuutjes,

heur ze zingen: eene-tweeë-drie,

ikke nie,

dan ons Rie,

mee ons Mie.

 

Heur ze rombombommen op die trom,

mee een spaons rietje,

Rietje, Mietje, Pietje,

kende gij soms schoondere muziek,

oome Driek,

mee oewe riek,

piekepiek?

 

Zie ze springen in de ronde ring,

waaierige rökskes,

ronde bolle bökskes,

heur die kiendjes speulen in de waai,

wè 'n gekraai,

wè 'n lawaai,

wè 'n kadaai!

 

 

Och, Hannie... (Leo Heerkens)

 

Och, Hannie,

ik kan nie

genog van oe haawe,

vriendelijk frommeske-lief,

hier hedde een kusje,

mijn lekkere zusje,

gij moederkes hartedief.

 

Och, Hannie,

ik kan nie

genog naor oe kijke,

vriendelijk durreske-fijn,

wè staot er oe huudje

toch leuk op oe snuutje,

ge zijt er oe moeder in 't klein!

 

 

Moederke (Leo Heerkens)

 

Ons moederken is van ons henegegaon

naor onze Lieven Heer,

ons moederke hee ons verdriet aongedaon

naa veur den irste keer.

 

Och moederke, moederke, moederke, daor

bij onzen Lieven Heer,

gij blijft veur ons allemaol bidde, nie waor,

wij missen oe zo zeer.

 

Ik zie er oe, moederke, boven al staon,

daor in de hemeldeur,

gij hebt er die deur veur ons open gedaon

't is of 'k oe flösteren heur:

 

"Och, kender, vergeet er et hemeltje nie;

ik ben nie eer tevree,

veur dè'k oe hier ammaol in 't hemeltje zie,

bidt, kender, mee me mee!"