Uit
't Klokhuis van Brabant
Wè
kan 't dieë pastoor van ons toch gezee krijge! De miste van jullie
zèn natuurlijk 'n Zondag nie bij ons in de liste Mis gewist. 't Is
zund hurre, want daor hedde wè gemist. Hoe dè 't-ie er altij bij
wit te slèpe snapte nie mar al wordt er naa geprikt over de
bruiloft van Canäan, de Barmhartige Samaritaan of de Wonderbare
Broodvermenigvuldiging, as de preek is afgeloope hee dan den dieë
en dan degene z'n vet mee gekrege. De vurrige week waren 't de
duivenmelkers, die íédere Zondag bij de aachtste stossie ston te
hangen en hil de vloer vol bruine klodders spiersen; naa de liste
Zondag wies ie 't wir zoo te draaien dè-tie bij 't vrouwvolk
uitkwaam. En hij hee ze d'r part gegeve! Hij hô 't over bloote
nekken, vleeschkleurige kouskes, te duur kleer, polka haor enz.,
afijn, hij wô eigenlijk zeggen dè 't er vul te veul geneuk in de
wereld is.
En
gelijk hôj! Geneuk as de meenschen tegenswordig krijge dè's
gewoonweg verschrikkelijk, ôk bij ons op 't dörp en de boerinnen
gon er ôk al on mee doen! De gawe ketting mee 't kruis, die doen ze
niemer aon... ph!... dè's vul te awerwets. De groote muts blijft in
de kaast: die is te zwaor, daor krège ze vort koppent van - zeggen
ze - en darrum zette ze liever 'n huudje op. Dè zô'n ding op
hullieë kop net zô min vuugt as ne vulpenhaawer in 'nen
boerenvisjeszak willen ze nie geleuven.
Vandaog
of mèrge zulde 't nog belève, dè ze mee sjanskouskes aon onder de
koei kruipe. Warrum zô dè nie kunnen as de meid van den
burgemister naa al schuuntjes mee hooge hakken in plots van klompe
onschiet as ze de stoep schuurt. Mar dè is er gelukkig gin van ons
kaanten, die komt van wijt weg, uit de stad en daor mokte wel meer
zotte dingen mee. In Tilburg kunnen ze d'r vort ôk wè van. Ik koom
er nog al dikwels, want ik gao iedere Vreddag mee aaier nor de
boterhal. 't Gebeurt ôk wel is 'nen ennigte keer, dè 'k 's
Zondagsaovends - as ik gin zin om te kaorten hè - evetjes mee m'n
fiets op en neer rij. Ik zet m'n fiets on 't station en dan maok ik
'n blökske van den Heuvel over de "mèskes-mert" - dè is
toch de Heuvelstraot is nie? - dur de Nuuwlandstraot en over de
Spoorlaon terug. Op de Spoorlaan is 't mistal nie druk en as ge daor
dan hillemol op oe eentje te kuieren lopt, lette van eiges wè meer
op de meenschen dan gewoon. Na hè'k 't daor meer dan eens meegemokt,
dè'k aachter 'n paor meskes liep, die druk on 't klazineeren waren
- net as zullie dè kunnen - zoo gewoon op z'n Tilburgsch en potdome
zô gaaw as ze in de gaote krege dè't er iemand aachter hullie was,
begossen ze ineens in 't "hoog Hollandsch" za'k mar zegge.
Naaw en dan gooiden ze d'r wel is 'ne slag deur, die net voldoende
was om te verraoje: ik wil mar ik kan nie, mar afijn zô naaw motte
ôk nie speuren!
Den
irste keer wô'k koleirig worre want ik docht dè ze 't expres vur
men deeje om men is goed te laote vule hoe vurnaom zullie en hoe'ne
gemènen boer ik daortegenover was. Toen schoot 't ineens in m'n
gedaachte, dè de pastoor bij ons ooit geprikt hee, dè ge nooit 't
slechtste van 'ne meensch mot denke en dorrum hè'k niks gezee mar
meelijend in m'n eige gelaachen en gedocht: "Geneuk, Kubke...
niks as geneuk van veur tot aachter!"... En dè haaw ik nog
vol! 't Schent wel of ge niemer vur beschaofd durgaot as ge tegen oe
eige volk durft praote net as jullie moeder oe geleerd hee. Ze
noemen 't vort schaand as ge 't doet, omdè ze niemer precies wete
waorveur ze d'r eige w e l en waorveur n i e motte schaomen. Witte
wè ze bij ons schaand noemen? Zelf goei boter eten en oe kender
margerine geve! Dè lekt tenminste nog ergens op mar oe eige schaome
om oe moeders toltje te praote, dè's te zot om op 'n viool te
heuren speulen! Integendeel ge mot blij zèn, dè ge iets kunt wè
nie iedereen kan. Ik gao daor grotsch op en darrum schrijf ik in ons
eigen malsch Brabantsch, zonder ook mar 'n oogenblikske bang te zèn
dè Petrus me laoter daorveur z'n hemeldeur vlak vur m'n neus zal
toeklappen.
Mar
om naa nog is 'n aander chapiter on te snije, wittet al, ik kan
partiklier secretaris worre. Ge kunt 't geleuve as ge wilt mar 't is
echt waor, al hee-t-er dan ôk gin advertentie vur in de kraant
gestaon. Ik maok er liefst nie te veul praot over mar ik zè d'r
toch wel freet op, dè ze men zôiets vraogen en ik hè gin rust vur
dè'k 't verteld hè. Dè kwaam zóó: Ik hè dees week de toer om
de mulkwaogen te rijen. In de vruugt, as de miste meenschen nog op
één oor liggen haol ik bij de boeren de kannen op en breng die in
Tilburg naor 't mulkfebriek. Giesterenmèrge kwaam ik om half vijf
bij de stee van Sjef Koolen. De kannen ston daor altij gereed in 't
gruunhok, neffen de verkenskooi. Ik vat ze daor en rij dan wir deur
zonder 'n sterveling te zien, mar vandemèrge hè'k buurt gekrege.
Keeke, 'n dochter van Nol van Willeke de Goey, die bij Sjef Koolen
vur meid wont, kwaam net toen ik de liste kan vatte, buite
geschoten. "'t Is freet koud, hè Kubke", zee ze, zodde
nie 'n tas koffie lusse; 'k hè precies 'n vorsch bekske gezet. 'k
Zeg gère meid, as ge men 'n tas koffie gift, zède de biste op
één nao.
Swels
dè'k m'ne koffie sloeberde, stond ze me hil de tijd mee 'n scheil
oog on te kijke en friemelde mee 't lintje van d're vurschot. Ik
vuulde dè ze wè op d're lèver hô... Zô ze soms 'n ugske op
men... Nè, dè kos nie... Keeke keek toch gin manvolk aon...
Gelukkig hoefde ik m'ne kop nie lang af te beulen, want mee 'n kleur
as 'n wijnappeltje staak ze van wal. Ze vertelde dè ze vree mee 'nen
Osterwijkschen, 'nen huzaar, die in Bredao laag, dè't zonne goeie
jongen was, dè tie gevraogd hô naaw en dan is 'n briefke te
schrijve, dè ze zelf nie mee de pen ut de weeg kos, dè ze men
vertrouwde en... of ik heur na die brieven nie is wô vurschrijve!
Boem!...
daor zitte Kubke! docht ik; zeg 'ns nè, dè kunde toch moeilijk, en
zeg is jao, dan witte wel waor dè ge mee begient, mar nie waormee
ge utschaait, misschien wel mee huzarenbulten op oeë kop! Ik hè
Keeke's dan ôk nog niks vaast beloofd mar gezee dè'k er drie
naachten op slaope mot. En naa gao'k on de twidde nacht begienen.
KUBKE
KLADDER