Joep Eijkens

Piet den Blanken (1951-2022) - een bijzondere mens en geëngageerde fotograaf

 

 

In de vroege avond van Tweede Paasdag teruglopend door het Groene Woud prees ik me gelukkig aanwezig te zijn geweest bij een bijzondere bijeenkomst. Die middag hadden familie, vrienden, vriendinnen en collega’s afscheid genomen van Piet den Blanken. De Bredase fotograaf, niet op de laatste plaats bekend door zijn foto’s van vluchtelingen aan de grenzen van Europa en van onderdrukte mensen in Midden-Amerika, overleed begin april in een Guatemalees ziekenhuis, vlak voordat hij na een vier maanden durende reis terug zou keren naar Nederland.

Daarmee kwam een voortijdig einde aan het leven van een aimabele, integere, eenvoudig levende, hulpvaardige idealist en uitgesproken geëngageerde fotograaf die streed voor een rechtvaardiger samenleving met zijn camera als wapen. Hoe triest zijn dood ook was, die dood werd werkelijk feestelijk gevierd. En wel op het erf van de kleine boerderij in het buitengebied van het Noordoost-Brabants dorpje Wijbosch waar Piet in 1951 het eerste levenslicht zag.

Zelf heb ik Piet leren kennen als een zeer gewaardeerde collega die jarenlang de fotoredactie leidde bij het tijdschrift (tegenwoordig webmagazine) Brabant Cultureel. Samen met andere collega’s volgde ik de grote stoet mensen die door een schitterend, zonbeschenen landschap met lange rijen bomen naar het kerkhof van Wijbosch liepen. Daar spraken diverse mensen over leven en werken van de bijzondere mens die Piet was geweest. Het was diens zoon Sander – ‘Ik ben ontzettend trots op jou en zal je vreselijk missen’- die de as van de overledene uitstrooide in een gat dat gegraven was in het graf van Piets vader en moeder – een ontroerend ritueel.

Terug bij de boerderij was er volop te eten en te drinken. Maar eerst plantten twee broers van Piet ter herinnering een jong appelboompje, symbool van het leven dat doorgaat. Zijn vriendin Rian had het over een ‘ongedocumenteerde appelboom’ met rode vruchten ‘want rood is de kleur van de liefde en van de hartstocht waarmee hij gestreden heeft voor een rechtvaardige samenleving’.

Piet den Blanken zal in gedachten, herinneringen, avontuurlijke reisverhalen en tal van anekdotes voortleven, maar ook – en misschien wel het allermeest – in zijn foto’s. Dat het fotografisch oeuvre dat hij achterlaat rijk is, bleek nog eens uit ‘Piets Fotocarrousel’ die in een schuurtje te zien was. Het deed denken aan een primitief bioscoopje, ergens op het platteland in Midden-Amerika. Getoond werd er een prachtige selectie zwart-wit foto’s – zwart-wit was toch Piets kleur zoals bij zo menig documentaire fotograaf het geval is - samengesteld door zijn collega Joyce van Belkom. De Bredase fotografe had bij haar selectie vooral gelet op foto’s waarin het (oog)contact tussen fotograaf en gefotografeerde(n) het sterkst uit de verf kwam. “Ik heb me vaak afgevraagd hoe hij zo dicht bij mensen kon komen”, merkte zijn in Ecuador wonende vriend Bart van der Bijl op. “Ik denk dat het te maken heeft met zijn manier van zijn.” Hij maakte diverse grote reizen met Piet, onder meer vaan Chili en India. Ook hij zal hem gaan missen.

Tenslotte. Voor deze aflevering van Eigen weg koos ik een aantal foto’s die ik sinds 2003 van Piet gemaakt heb bij diverse gelegenheden. Onder meer in zijn werkkamer, thuis in Breda, op zijn Moto Guzzi, aan het werk bij BredaPhoto, tijdens een redactievergadering van Brabant Cultureel en bij het signeren van zijn fotoboeken na de première van de mooie documentaire van Wilbert Smit over leven en werken van Piet den Blanken, getiteld Feitelijk maar niet objectief.

Daarna volgen foto’s ter herinnering aan die bijzondere bijeenkomst in het Groene Woud, schijnbaar ver van de bewoonde wereld. Wat een geluk dat hij daar op heeft mogen groeien in een eenvoudig boerengezin, dicht bij de natuur!