Joep Eijkens
De geheimen van Zeus
en Margarita Maria Alacoque
Kerken die aan de eredienst
onttrokken zijn worden gesloopt of krijgen een andere
bestemming. Wat er met de H. Margarita Maria Alacoquekerk aan de
Ringbaan West te Tilburg zal gebeuren, staat nog niet helemaal
vast. Maar het ziet ernaar uit dat het een combinatie gaat
worden van zorgcentrum en appartementen voor ouderen.
Zoals wel vaker gebeurt met
leegstaande kerken is er nu tijdelijk een tentoonstelling
ingericht. In dit geval een wat mij betreft curieuze
tentoonstelling van de Tilburgse kunstenaar Zeus Hoenderop. 'De
geheimen van de Margarita Maria Alacoquekerk' is de titel. Een
aanrader voor iedereen die iets aparts wil beleven en/of graag
het fraaie interieur van deze in 1922 ingewijde kerk wil zien
voordat dat voorgoed verdwijnt.
Zelf was ik op de opening
afgelopen zaterdag en alleen dat al was een opmerkelijke
gebeurtenis. De tentoonstelling werd namelijk ingezegend met
wijwater door pastoor Harm Schilder – de pastoor die zelfs
landelijk bekend werd door omwonenden die klaagden over zijn
ochtendlijke klokkengelui.
De parochieherder mag dan
behoudend zo niet conservatief heten, hij staat toch kennelijk
ook open voor minder traditionele zaken en opvattingen. Maar
goed, de tentoonstelling, bestaande uit installaties,
sculpturen, schilderijen en video's, heeft ook vele raakvlakken
met het katholieke geloof – ze is er zelfs niet los van te zien.
Dat blijkt alleen al wanneer Zeus
uitlegt hoe hij te werk ging bij de inrichting en opbouw van
zijn expositie, daarbij uitgaande van 'universele wetten en het
morfogenetisch veld'. Lopend door de grote lege kerkruimte was
hij op zeker moment stil blijven staan. “Op datzelfde ogenblik
hoorde ik een explosieve klap boven mijn hoofd”, aldus de
kunstenaar. “Ik keek omhoog en zag dat er boven mij de lamp uit
elkaar knalde. De tijd leek even stil te staan en ik zag in slow
motion de uit elkaar geknalde deeltjes als een grote witte wolk
boven mij. Op dat moment deed ik twee stappen naar achteren en
de scherven vielen voor mijn voeten op de grond neer.” Hij liet
ze daar liggen en koos die plek als 'vertrekpunt' voor zijn
tentoonstelling. Hier plaatste hij een in nonnenkledij gehulde
etalagepop die de heilige Margarita Maria Alacoque moet
voorstellen, kijkend naar de scherven. (Het is alsof de pop het
zelf ook raar vindt in deze situatie verzeild te zijn geraakt).
Ze staat niet ver van een biechtstoel die – maar wat is dat
witte ding daar? Boven de plaats waar doorgaans de priester zit,
hangt een paarse stola zoals een biechtvader die vroeger droeg
maar boven de denkbeeldige biechteling(e) hangt zowaar een...
hagelwit kanten slipje. Stuiten we hier op het geheim van
Margarita Maria Alacoque zelf misschien?
Och, zo vreemd is dat slipje ook
weer niet als je even verderop een video ziet waarin pastoor
Schilder zelf, gezeten achter het rooster van zijn biechtstoel,
opbiecht dat hij in zijn jonge jaren ook wel eens lustgevoelens
heeft gehad. In een andere video was een rol weggelegd voor
Nolly van Kempen, een Tilburgse die jarenlang het ene
aantekenboek na het andere volschreef, niet op de laatste plaats
geïnspireerd door dromen. Ze woonde trouwens ook de opening bij
en poseerde bereidwillig hand in hand met Margarita Maria.
Eén van de opmerkelijkste
onderdelen van de tentoonstelling tenslotte betreft zekere
broeder Franciscus en zijn kloostercel. Deze voormalige acoliet
van pastoor Schilder werkt gedurende de hele looptijd van de
expositie aan zijn eigen kloosterroeping, geeft uitleg aan
bezoekers, deelt met gulle hand Maria-medailles uit en doet
meteen dienst als suppoost.
'De geheimen van de Margarita
Maria Alacoquekerk' loopt nog tot en met 7 mei en is open van
woensdag tot en met zaterdag van 13 tot 17 uur en 's zondags van
14 tot 17 uur.
|