Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

64ste Jaargang - augustus 2015

©Brabant Cultureel – augustus 2015

Column: Inhoud

door Jace van de Ven

In het bundeltje 'Kanaalzout' van Fons Mommers, dat ik elders in dit magazine bespreek, las ik de tekst 'Paradijsvogel (voor twee stemmen)'. Het gaat om een vijftal alinea's die steeds met het voegwoord 'terwijl' beginnen. De laatste alinea gaat zo:

‘terwijl

vrijelijk contaminatie wordt aangemoedigd van de kunsten met amusement massacultuur vrije expressie en commerciële projecten, terwijl niets in te brengen is tegen vormingstheater, rapmuziek voor verstandelijk gehandicapten buurttoneel dat realisme en bewustwording wil zijn laat staan tegen goede bedoelingen in onderhoudende verpakking

VLOOG HOOG BOVEN ONZE HOOFDEN DE PARADIJSVOGEL VOORBIJ’

De tekst raakte me, want zo is het in mijn ogen maar net. Op een van die zogenaamde studiedagen die gewichtige kunstinstellingen graag beleggen om hun eigen bestaansrecht te bewijzen, zouden ze deze tekst eens als thema moeten nemen. Want is de kunst niet in een systeem vol wetten en regeltjes terecht gekomen, terwijl ze autonoom hoort te bestaan?

Het lijkt voor kunstenaars op de eerste plaats belangrijk dat ze in een systeem passen om daar hun bescheiden solo in mee te blazen. Doet iemand dat niet, dan telt zij of hij niet mee, of zij of hij moet een genie zijn dat in staat is het systeem om te gooien om nieuwe richting te geven aan de evolutie van de kunst.

Zoiets is niet makkelijk, want de culturele wereld zit vol schijnfiguren die veel te verliezen hebben bij een terugkeer van de kunst naar de basis. Zij raken dan letterlijk hun overbodige baantjes kwijt, dus zullen ze zich verzetten.

Iets dergelijks zie je momenteel in de katholieke kerk. Niet alleen de vroeger geprivilegieerde curie in Rome, maar ook zelfbenoemde grootheden als Antoine Bodar, vinden paus Franciscus maar niks. Volgens Bodar, bij wie je nooit weet of je moet lachen of huilen als hij iets beweert, is de boodschap van armoe en eenvoud van paus Franciscus slecht voor het imago van de katholieke kerk. Hij verlangt terug naar het voormalige beleid in Rome. Begrijpelijk, want zonder een beleid waarin het instituut belangrijker is dan de intrinsieke waarde van de boodschap worden de posities van aangeklede aapjes als Bodar overbodig.

In de wereld van de kunsten is dat niet anders. We moeten niet vergeten dat het bij kunst, net als bij levensovertuigingen, om de inhoud gaat. Niet om amusement, commercie, organisaties of allerlei agogische jeugd- en gehandicaptenprojecten, maar om de wezenlijke inhoud alleen.

Geen inhoud, geen paradijsvogel. Want die landt alleen daar waar de bodem nog puur is. Of naïef, zoals grootheden uit kunstorganisaties puur graag noemen.

Nou, ze doen maar, maar houd alstublieft in de gaten waar het werkelijk om gaat.