brabantcultureelbrabantliterair

Zonnebloemen zijn onlosmakelijk verbonden met Vincent van Gogh. Niet vreemd dus dat het Vincent van GoghHuis in Zundert een expositie wijdt aan zonnebloemen. Er worden schilderijen getoond van Marc Mulders en Erik Andriesse. Een mooie combinatie van twee meesters.

door Irma van Bommel

Het Vincent van GoghHuis had Marc Mulders (1958) benaderd voor een expositie met als thema zonnebloemen. Mulders stelde voor ook werk te tonen van zijn schildersvriend Erik Andriesse (1957-1993). Zo maakte Mulders met deze expositie een eerbetoon aan zijn twintig jaar geleden aan een hersenbloeding gestorven vriend.

Marc Mulders, Zonnebloemen najaar nr 2, 1999, olie op doek, particuliere collectie.

Het was de verzamelaar Jan Maarten Boll die beide beeldend kunstenaars met elkaar in contact bracht. In een introductiefilmpje bij de expositie vertelt Mulders dat ze samen naar Artis gingen om daar in het mortuarium dode dieren in bevroren toestand te tekenen. Mulders deelt dus met Andriesse de belangstelling voor het morbide. Wat ze ook delen is de belangstelling voor bloemen en het thema vergankelijkheid. Bij beide kunstenaars zijn bloemen nooit zomaar bloemen, maar stadia in het leven.

Kiefer

Volgens Mulders zijn er de laatste decennia niet zoveel kunstenaars bezig met zonnebloemen. Andriesse heeft ze meerdere keren uitgebeeld. Voor Mulders was het al weer vijftien jaar geleden dat hij ze schilderde. Speciaal voor deze expositie heeft hij een nieuwe serie gemaakt.

Inderdaad zijn er tegenwoordig niet veel kunstenaars die de zonnebloem uitbeelden, althans gerelateerd aan het thema vergankelijkheid. Beroemd is het kunstwerk dat Anselm Kiefer in 2011 maakte voor het Rijksmuseum. De opdracht luidde een kunstwerk te maken als reactie op de Nachtwacht. Heel eigenzinnig liet Kiefer zich echter niet door het werk van Rembrandt inspireren, maar door dat van Van Gogh.

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek, collectie kunstenaar.

Abstract

In de expositie toont Mulders niet alleen zijn recente werken maar ook zijn zonnebloemen uit de jaren negentig. Het oudere werk is donkerder van toon en de zonnebloemen zijn nog als zodanig herkenbaar. Ze hebben namelijk allemaal een kern met daaromheen in een cirkelvorm bloemblaadjes. In zijn recente serie gaan de zonnebloemen op in een bloemenzee in zomerse tinten, zijn bloemenzee, de bloemenakker naast zijn atelier op het landgoed Baest bij Middelbeers.

De zonnebloemen zijn in deze vlakvullende composities gereduceerd tot evenwijdig lopende streepjes die bloemblaadjes suggereren. In het werk van Marc Mulders, die al jaren bloemen tot onderwerp heeft, is duidelijk een ontwikkeling zichtbaar in de richting van een abstract bloementapijt. Deze ontwikkeling is vergelijkbaar met die van Monet in zijn serie waterlelies. Het is de vraag hoe Erik Andriesse zich ontwikkeld zou hebben als hij nog in leven was.

Erik Andriesse, Twee Zonnebloemen, 1980-90, acryl op doek, ING Collection.

Tekenaar

De tentoonstelling laat goed zien dat Andriesse vooral een tekenaar was en Mulders een schilder is. Andriesse tekende zijn zonnebloemen steevast in vooraanzicht. In pen of potlood gaf hij de structuur van de plant weer, opgebouwd uit een stevige stengel, grote bladeren en een bloem, naar beneden gebogen onder het gewicht van de vele pitten. Voor zijn aquarellen, acrylverven en pastels gebruikte hij meestal de (pen)tekening als basis. Opvallend is ook dat hij vaak op papier werkte.

Mulders gaat heel anders te werk. Hij gaat uit van de materie verf, die hij dan ook heel dik aanbrengt op het doek. Opvallend is dat Mulders zijn zonnebloemen altijd van bovenaf weergeeft. Ook zijn recente bloemenakkers zijn van bovenaf weergegeven. Door afstand te nemen van het onderwerp komt hij tot abstractie.

Erik Andriesse, Zonnebloem, 1992, aquarel, pastel, inkt op papier, particuliere collectie.

Mulders werkt ook in aquarel. Speciaal voor deze expositie heeft hij een kleine serie aquarellen gemaakt van zonnebloemen met kikkers. Het zijn allemaal unica en ze zijn voor een heel schappelijke prijs te koop.

Baest

Onder de expositieruimte is Auberge Van Gogh gevestigd. Hier toont Mulders zijn kleurenfoto’s van het landgoed Baest waar hij woont, voornamelijk foto’s van vlinders, andere insecten en vogels op bloemen. Maar het mooist is toch een tegenlichtopname van uitgebloeide zonnebloemen die zich onheilspellend aftekenen tegen de achtergrond van het veld en de lucht. Deze foto had in de expositie niet misstaan.

De expositie is nog tot eind mei 2014 te zien. Gedurende de expositie begeleidt Marc Mulders jonge kunstenaars die in het gastatelier van het Vincent Van GoghHuis komen werken.

Marc Mulders, Zonnebloemen in bloemenakker, 2013, olie op doek, collectie kunstenaar.