HOME CUBRA

INHOUD AUTEURS

Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - december 2013

 
HOME BC / BL Contact / Reageren Archief Brabant Cultureel Archief Brabant Literair
 
 

Uit de serie Heads. Head #11, 2001, Fujicolor Crystal Archive print 48 x 60 inches (121.9 x 152.4 cm). Collection De Pont museum of contemporary art. Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

‘Philip-Lorca diCorcia. Foto’s 1975-2012’, t/m 19 januari 2014 in De Pont, museum voor hedendaagse kunst, Tilburg.

 

www.depont.nl

www.thecollectiveshift.com/show/portfolio/diCorcia

www.davidzwirner.com/artists/philip-lorca-dicorcia

Interview met diCorcia:

www.youtube.com/watch?v=OA3DCtLB-wo

 

©Brabant Cultureel / Brabant Literair – december 2013

Schijn en werkelijkheid bij Philip-Lorca diCorcia

 

Samen met de Schirn Kunsthalle in Frankfurt, die de primeur kreeg, organiseerde De Pont de eerste Europese overzichtstentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf Philip-Lorca diCorcia. Nu te zien in Tilburg.

 

door Joep Eijkens

 

In het Tilburgse straatbeeld doemt al enige tijd een intrigerende foto op. Het eerste wat je ziet is het gezicht van een vrouw die ondanks de donkere krullen heel even aan Marilyn Monroe doet denken. Bij nadere beschouwing is het een poster die reclame maakt voor de tentoonstelling ‘Philip-Lorca diCorcia. Foto’s 1975-2012’ in De Pont, museum voor hedendaagse kunst. En sta je daar eenmaal voor de foto van de poster, dan blijkt het om een man te gaan, een zich Marilyn noemende prostitué uit Las Vegas. Het is bepaald niet de enige keer in het oeuvre van de Amerikaanse fotograaf dat schijn en werkelijkheid stuivertje wisselen.

 

Uit de serie Hustlers. Marilyn; 28 years old; Las Vegas, Nevada; $30, 1990-92. © Philip-Lorca diCorcia. Courtesy David Zwirner, New York/London. Dit is ook de foto op het affiche voor de expositie in De Pont.

 

Philip-Lorca diCorcia (1951) is vooral bekend door zijn foto’s die er documentair uitzien maar die van A tot Z geënsceneerd zijn. De tentoonstelling die De Pont in samenwerking met de Schirn Kunsthalle in Frankfurt organiseerde, beperkt zich gelukkig niet tot dat werk. De ruime selectie biedt voor de eerste keer in Europa een mooi overzicht van zijn hele oeuvre.

 

Terugblik

In 2003 publiceerde fotoboekenuitgever Twin Palms diCorcia’s a Storybook Life. Daarmee opent ook de tentoonstelling. De 76 foto’s zijn in dezelfde volgorde als in het boek opgehangen in een deel van de voormalige wolkamertjes in het museum. De foto’s zijn weliswaar voorzien van jaartal en plaatsnaam, maar die geven de kijker geen enkel houvast. Schijnbaar volkomen willekeurig, ook qua chronologie, wisselen portretten, stillevens, landschappen, interieurs en familie- en vakantiekiekjes elkaar af. Waar gaat dit eigenlijk over?

 

 

Uit de serie a Storybook Life. Norfolk, 1979, Fujicolor Crystal Archive print 16 x 20 inches (40.6 x 50.8 cm). Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

Een begeleidende museumtekst gewaagt van ‘de suggestie van een (levens)cyclus’. Je zou er een verzameling herinneringen in kunnen zien, een warrige terugblik van een oude man op zijn leven, dezelfde man die we op de voorlaatste foto in een doodskist zien liggen.

Voor a Storybook Life liet diCorcia familie en vrienden poseren. Als een soort filmregisseur is hij te werk gegaan. Ook de uitgekiende belichting past daarbij. Wat dat betreft doen de foto’s af en toe denken aan het werk van Jeff Wall en ook – hoewel dat veel meer anekdotisch is – aan dat van Gregory Crewdson.

 

 

Uit de serie a Storybook Life. Wellfleet, 1993, Fujicolor Crystal Archive print 41.3 x 51.8 cm. Courtesy of the artist and David Zwirner, New York/London.

  

Paaldanseressen

Een heel andere wereld betreden we in de serie Lucky 13, de wereld van gokhallen en stripclubs. diCorcia bracht een aantal paaldanseressen in beeld, monumentaal en prachtig belicht tegen een donkere achtergrond. Het bijna levensgrote formaat versterkt het idee dat je oog in oog staat met deze vrouwen. Er spreekt een duidelijke fascinatie uit. ‘Mensen die aan de rand van de afgrond leven, stellen zich in meerdere opzichten bloot aan risico’s,’ aldus de fotograaf. ‘En dat trekt me aan.’

 

 

Uit de serie Lucky 13. Juliet Ms. Muse, 2004, Fujicolor Crystal Archive print 64 1/2 x 44 1/2 inches (163.8 x 113 cm). Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

Van Lucky 13 naar de serie Hustlers in een van de grotere zalen is geen grote stap. Het gaat om portretten van mannelijke sekswerkers uit Hollywood. Niet alleen hun naam en leeftijd (meestal) wordt vermeld maar ook het bedrag dat diCorcia betaald heeft als poseerloon. Eerlijk gezegd vroeg ik me even af of het hier niet, net zoals bij a Storybook Life, om fictie gaat.

Tot op zekere hoogte blijkt dat ook het geval. Uit de begeleidende museumtekst begrijp ik althans dat het hier weliswaar om echte prostituees gaat, maar dat die een door diCorcia bedachte rol spelen: ‘Ze tonen de keerzijde van de droomfabriek Hollywood en de afgebeelde mannen worden tastbare symbolen van gebroken dromen.’

 

 

Uit de serie Hustlers. Eddie Anderson, 21 years old, Houston, Texas, $ 20, 1990-92, Fujicolor Crystal Archive print 30 x 40 inches (76.2 x 101.6 cm). Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

 

Straatfotografie

In Streetwork lijkt diCorcia als een straatfotograaf te werk te zijn gegaan, maar ook hier heeft hij de werkelijkheid naar zijn hand gezet: op grote afstand fotografeerde hij anonieme passanten die – ter plekke ingeflitst zonder dat ze het merkten – opeens een rol lijken te spelen in een film of toneelstuk. Sterker vond ik de serie Heads waarin de fotograaf inzoomt op de hoofden van niets vermoedende voorbijgangers: door het flitslicht, sterk contrasterend met de donkere achtergrond, krijgen de gezichten iets vreemds dat enerzijds heel realistisch aandoet, anderzijds de werkelijkheid overstijgt. Ik moest zelfs denken aan de magie van Afrikaanse maskers.

 

 

Uit de serie Streetwork. Hong Kong, 1996, Ektacolor print 25 x 37 1/2 inches (63.50 x 95.25 cm). Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

 

Ook de serie-in-wording East of Eden en de installatie Thousand maken deel uit van dit retrospectief. Die installatie bestaat uit duizend polaroids, van familiekiekjes tot proefopnamen voor commercieel of artistiek werk, zeg maar een keuze uit het werkarchief. Er zitten prachtige foto’s bij. In elk geval werkt deze presentatie van origineel materiaal een stuk sterker dan de vlakke afdrukken in het gelijknamige boek.

 

 

Uit de serie East of Eden. The Hamptons, 2008, Inkjet print 40 x 60 inches (101.6 x 152.4 cm). Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.

 

 

 

Uit de serie East of Eden. Sylmar, California, 2008, Inkjet print 56 x71 inches (142.2 x 180.3 cm). Collection De Pont museum of contemporary art. Courtesy the artist and David Zwirner, New York/London.