Brabant Cultureel • Brabant Literair

Tijdschrift voor kunst, cultuur en literatuur

62ste Jaargang - oktober 2013

Jee Mol, ‘tableau mort’ geïnspireerd door een detail uit het Hellepaneel van Bosch’ Tuin der Lusten.

¶  De expositie Bosch - Vivant was van 7 juli t/m 25 augustus 2013 te zien in het Jheronimus Bosch Art Center, Jeroen Boschplein 2 (voorheen Hinthamerstraat 175) 5211 ML ’s-Hertogenbosch.

www.jheronimusbosch-artcenter.nl

www.fotoacademie.nl

©Brabant Cultureel / Brabant Literair – oktober 2013

Fotografen brengen Jeroen Bosch tot leven

Een met regelmaat terugkerend onderdeel van de activiteiten van de Fotoacademie zijn workshops waarin wordt geleerd om tableaux vivants te maken en te fotograferen. Schilderijen van bekende meesters vormen dan het uitgangspunt en zo stond nu ook Jeroen Bosch centraal. Het Jheronimus Bosch Art Center exposeerde dit fotowerk in de zomer van 2013.

door Joep Eijkens

In een voormalige kerk aan de Bossche Hinthamerstraat is sinds 2007 het Jheronimus Bosch Art Center gevestigd. Leven en werken van de wereldberoemde Brabantse schilder worden er op verschillende manieren in beeld gebracht, onder meer door levensgrote in de ruimte hangende figuren uit het oeuvre van de meester en kopieën van diens schilderijen. Origineel werk ontbreekt echter, helaas, en wie ooit voor een echte Bosch heeft gestaan, bijvoorbeeld in het Prado in Madrid, mist hier ten enenmale de betovering en mysterieuze schoonheid die daarvan uitgaat.

In het centrum draait ook een videofilm, Het Wel en Wee van de Wereld. Dat is een ‘artistieke interpretatie van de Tuin der Lusten’ door Lotje de Lussanet. Het gaat er luchtig en vrolijk aan toe in die film, zeker als je dat vergelijkt met een andere interpretatie waarmee men in juli en augustus 2013 kennis kon maken op de expositie Bosch - Vivant van de Fotoacademie.

Billy Glaser en studenten van de Fotoacademie. De Kruisdraging.

Tableaux morts

De Fotoacademie is een landelijk opererende opleiding met vestigingen in ondermeer Eindhoven en Amsterdam. Het instituut organiseert al acht jaar met enige regelmaat workshops waarin studenten tableaux vivants leren maken én fotograferen. Het gaat dan om ‘levende schilderijen’ naar het werk van kunstenaars als Van Gogh, Rembrandt, Caravaggio en Magritte. Ditmaal vormde het werk van Jeroen Bosch de inspiratiebron.

Billy Glaser en studenten van de Fotoacademie, De goochelaar.

‘De studenten van de Fotoacademie hebben het werk van Bosch in workshops nader bestudeerd, onder leiding van een docent/fotograaf,’ aldus een toelichtende tekst bij de tentoonstelling. ‘Hierbij keken zij onder andere naar opbouw, licht, compositie, mimiek, houding, props, betekenis en kleur. Een gemiddeld drie dagen durend proces voordat men aan foto’s maken toekomt.’

De tentoongestelde foto’s zijn gemaakt door de docenten Billie Glaser, Mark Janssen en Jee Mol. Die laatste liet met zijn ‘tableaux morts’ overigens zien dat je ook voor stillevens bij Bosch terecht kan.

Bosch en Beatles

Soms blijven de fotografen heel dicht bij het origineel, met knappe resultaten. Som is er sprake van een vrijere, meer eigentijds ingevulde interpretatie. Een geslaagd voorbeeld van de laatste categorie vond ik I Am The Walrus, een drieluik waarvan overigens alleen de delen 2 en 3 te zien waren. De maker, Mark Janssen, liet zich inspireren door zowel The Beatles als door het Hellepaneel van Bosch’ Tuin der Lusten.

Mark Janssen, I Am The Walrus 2.

‘In 2008 had ik het plan opgevat om een serie werken te maken die geïnspireerd was op songs van The Beatles,’ licht hij desgevraagd toe. ‘Het moest een maatschappelijk geëngageerde, theatraal geënsceneerde serie worden waarin ik thema's als hoogmoed, macht, roem en religie verbeeldde.’ Bij het nummer ‘I Am the walrus’ moest Janssen meteen denken aan De Tuin der Lusten, een schilderij dat al een grote indruk op hem maakte toen hij nog kind was. ‘Evenals De Tuin der Lusten verbeeldt het lied ‘I Am the walrus’ voor mij het thema Hoogmoed.’

Mark Janssen, I Am The Walrus 3.

Amercentrale

Janssen koos een prachtige locatie voor zijn schepping, de Amercentrale in Geertruidenberg, en wist de benodigde toestemming te krijgen om daar te mogen werken. ‘In totaal zijn we een volle dag met het fotograferen van de twee beelden bezig geweest,’ meldt hij. ‘In de ochtend het geklede beeld, aan het eind van de middag het beeld zonder kleding. Met de drumband erbij gerekend waren er in het eerste beeld 29 modellen en figuranten aanwezig. Voor het tweede beeld heb ik enkele mensen gekloond om het veld meer vulling te geven.’

En zo leeft Jeroen Bosch ook in het digitale tijdperk voort.