Liedjes van vroeger

Speurhond Albert

Informatie over dit lied kunt u mailen aan Ed Schilders

Dankzij de inzending van Bart Beex, weten we vandaag alles over het slachtoffer van vorige week. De ‘Laffe moord te Sint Oedenrode’ vond plaats in 1919. Toen werd de directeur van de zuivelfabriek St. Oda aldaar na werktijd overvallen, en vermoord. De drie daders gingen er met het geld uit de brandkast en opengescheurde loonzakjes vandoor maar werden gearresteerd en veroordeeld. Hoofdverdachte was een zekere Isaac Brilleslijper.

De liedtekst over deze moord was duidelijk over het drama, en tegelijk onduidelijk over de feiten. Dankzij de inzending van Bart Beex lijkt de zaak nu, zeg maar, ‘opgelost’.

Het slachtoffer, zo schrijft Beex aan ons, heette Henricus van Kruysdijk. Hij werd in 1887 geboren in Vessem, en maakte carrière via betrekkingen in St. Anthonis en Liessel, totdat hij in 1918 directeur werd van de zuivelfabriek in St. Oedenrode. Een jaar later werd hij daar vermoord door daders die de overval lang van te voren gepland hadden. Op de plek des onheils werd een scheermes aangetroffen. Het moordwapen.

Wat opvalt, is het verschil tussen de liedtekst en de werkelijke toedracht zoals Beex die heeft nagespeurd uit kranten en archiefstukken. In de liedtekst zitten nogal wat fouten wat de feiten betreft, maar de dramatische details lijken juist. En ook toen al deed de politie vernuftig speurwerk. Er was nogal wat onnozelheid over vingerafdrukken, maar gelukkig was daar ook de speurhond Albert. In vorige afleveringen heb ik enige malen geschreven over smartlappen waarin hondjes het lijk van hun baasje opgroeven, maar nu deed speurhond Albert iets dergelijks in de harde realiteit van 1919. De Udensche Courant berichtte op 3 mei 1919 al dat justitie een proef had gedaan onder leiding van een bekende criminoloog. Er werden dertig petten en hoeden uitgestald, waaronder het hoofddeksel van verdachte Brilleslijper. Toen liet men speurhond Albert aan het scheermes ruiken, en zie: ‘Nauwelijks had het beest aan het voorwerp geroken,’ zo schrijft de Udensche Courant, ‘of het snelde op de hoofddeksels af, en hapte zonder aarzelen in Brilleslijper’s pet.’ Bravo Albert!

Bart Beex heeft nog veel meer materiaal over deze zaak ingezonden, inclusief foto’s en krantenartikelen. U kunt ze allemaal zien en lezen op onze website: www.cubra.nl.

Helaas is dit de laatste aflevering van deze rubriek, althans in deze krant. Mocht u nog aanvullingen willen insturen over de moordliedjes of liedjes van vroeger in het algemeen, dan kunt u dat voortaan doen via de website. Daar wordt de liedjesrubriek voortgezet, en daar kunt u ook uw vraag opgeven als u een liedjestekst zoekt.

Rest mij nog de lezers van deze krant te danken voor hun honderden inzendingen. Het was een waar genoegen.