INHOUD ANSELMUS MUSTERS
CUBRA HOME

 

Download de complete PDF van Jonge bloei

 

Colofon

 

 

De gedichten van Anselmus Musters werden naar zijn handschrift in 2016 uitgegeven door © Uitgeverij 'Aan het park' (Tilburg) door Louis Raaijmakers e.a.

De on line uitgave werd in december 2018 verzorgd door © Stichting Cultureel Brabant.

 

 

 


 

 

 

 

 

Herinneringen aan

Anselmus (Antoon) Musters

(Ossendrecht 1914 - Werl-Sönnern 1986)

 

door familieleden

 


 

Jac

Mijmeringen
 

over mijn jonge jeugd:


Een buitenlandse auto voor de deur in een verder lege straat
Een woonkamer gevuld met sigarenrook
Een spoor van op en neer drentelende mannen in zwart gewaad door de tuin
Logeeradressen bij de pastoor, de nonnen en bij dokter Edixhoven
De lokale geestelijkheid de hele dag over de vloer
Een moeder die haar tijd verdeelt tussen broers, ouders, keuken en haar gezin
Een vader die het allemaal best vindt en in de tuin bezig is
Een opa met zijn sigaar in de stoel bij de kachel
Drie kinderen die zo veel mogelijk bij de gesprekken worden weggehouden
Een boek ???
 

Nee, de heerooms op bezoek in de Rembrandtstraat in de vijftiger jaren


over mijn latere jeugd:


Nog steeds die buitenlandse auto voor de deur, maar nu zijn er meer auto’s
Eerste rij-ervaring met een net behaald rijbewijs
Discussies over dagelijkse dingen tot laat in de avond
Verbod om "heeroom" te zeggen in de bar
Nog steeds een opa bij de kachel met zijn sigaar
Nog steeds een zorgende moeder
Nog steeds een vader die het allemaal best vindt
Maar minder druk, althans, dat lijkt zo


over de heerooms:
 

Wat kunnen drie broers verschillend zijn

De oudste vol verhalen, helaas te vroeg gestorven
de jongste devoot en bescheiden
de middelste: een man van de wereld en naar nu blijkt een oorlogsheld
 

Louis Nog steeds niet voor te stellen

Als de heerooms naar ons huis kwamen voor vakantie of bezoek was dat altijd heel apart. Dat is het voor mij nog steeds. Ik kan me nu nog nauwelijks voorstellen hoe moeder dit georganiseerd kreeg. U moet zich voorstellen:

Een woonkamer van ca. 5 x 4 meter. Daarin een kachel met twee grote stoelen, een tafel met stoelen, een dressoir en een divan. In de vrije ruimte die overbleef vertoefden onze grootouders Louis en Isabella, vader en moeder en wij, de drie kinderen. En overdag soms nog drie heerooms, die alle drie op verschillende tijden moesten eten, want met z’n allen aan tafel kon natuurlijk niet.

Moeder regelde dat ieder elke dag drie maaltijden kreeg. Wat een werk moet dat geweest zijn, zeker ook omdat Anselmus een dieet had; na de oorlog had hij verschillende operaties ondergaan. Trouwens, wij mochten ook altijd aangeven wat we ’s avonds wilden eten.

De gesprekken die de heerooms voerden gingen uiteraard ook over hun dagelijkse praktijk. Die verschilde nogal. Janus, de oudste broer van moeder, was pastoor in Wallonië. Louis de jongste, was kloosterling en had de gelofte van armoede afgelegd. Daartussen zat Toon, wereldgeestelijke, ruimdenkend, levend in een wereldse omgeving van studenten en jongeren. Hij had ook een auto en dat was heel wat in die tijd.
Het ging er soms opgewonden aan toe in hun gesprekken. Die gingen vaak langs ons heen; wel hoorde ik Louis weleens zeggen dat Toon een modernist was.

Saillant detail bij dit alles is dat onze heerooms alle drie sigaren rookten, liefst grote. Opa deed niet onder en Sander evenmin; hij rookte zware shag. Dat kamertje was dan al vroeg in de ochtend blauw van de rook. Niet meer voor te stellen. Wat me achteraf opvalt: dat roken was geen onderwerp van gesprek; dat hoorde erbij.
 
Ria Bijzonder


Ik vond het altijd leuk als de Heerooms weer naar Bergen op Zoom kwamen, het was een fijne onderbreking van ons dagelijks leven.

Oom Toon bracht vaak cadeautjes mee en oom Janus vertelde ons prachtige geschiedenisverhalen. Oom Louis herinner ik me vooral biddend in zijn brevier in de gang of in ‘den hof’, onze grote moestuin. En hij overhoorde mij de catechismus.

Ook kwamen de pastoor en de kapelaan van onze parochie dan op bezoek. Iedereen in de straat wist dat de ooms weer op bezoek waren en - zeg nu zelf - de pastoor en de kapelaan kwamen niet met regelmaat bij iedereen op bezoek. Het was dus wel iets bijzonders om drie Heerooms te hebben.

Paradijs op aarde


Afspraken maken met je zus om naar Bergen op Zoom te komen en om enige tijd te genieten van een verwennerij op hoog niveau. Om elkaar weer te zien maar ook om bij te praten over ieders belevenissen.
Verwend worden als in een vijf sterren hotel, er wordt gezorgd dat het aan niets ontbreekt. Je favoriete eten, drankje en tussendoortje op het afgesproken moment.
Niets is te veel.

Opstaan en naar bed gaan wanneer je wil, zonder je druk te maken of zorgen te hebben over wereldse zaken. Bijtanken is het devies en genieten van brevier en sigaar.
Na afloop van de "vakantie" een innig afscheid en weer terug naar de dagelijkse realiteit.

Het is fijn om te weten wat een paradijs is.
 

Elie Bamse


Ik leerde Oom Toon kennen toen ik verkering kreeg met Jac. Mijn zus had destijds een bar in Dinteloord waar ik op vrijdagavond altijd hielp. Oom Toon vond het heerlijk om dan incognito mee te komen als Jac me kwam ophalen. Ik mocht dan ook onder geen voorwaarde Heeroom tegen hem zeggen. Hij was bang dat de gesprekken onder de gasten zouden veranderen. Hij vond het prachtig om aan te horen waar over werd gesproken.
 

Hij had ook altijd aandacht voor onze kinderen. Zo bracht hij voor Peggy, onze oudste dochter, een keer een leesboekje mee. Ze was nog te klein om zelf te lezen maar de plaatjes van Bamse, het beertje, vond ze mooi. Ik vertelde dan het verhaal erbij, in het Nederlands uiteraard, want het boekje was in het Duits. Pas toen ze zelf het boekje aan haar eigen kinderen ging voorlezen kwam ze er achter dat ik altijd mijn eigen versie van het verhaaltje had verteld.
 

Zowel aan Oom Toon als aan Elvetia bewaar ik goede herinneringen.
 

Marijke Oom Toon was een echte prediker.

Ik ontdekte dat al direct bij mijn eerste kennismaking in Bergen op Zoom in een weekend dat hij op vakantie was en wij bij de ouders van Louis op bezoek gingen.

Nadat we wat gekeuveld hadden vertelde hij me dat hij moraaltheoloog was. Ik ben niet van katholieke afkomst en ik vroeg hem wat dat precies inhield. Dat was een schot in de roos.
We kregen een college van minimaal een half uur; met veel passie en vooral met heel veel kennis vertelde Anselmus ons over zijn werk, zijn studie, zijn geschiedenis, zijn filosofie, zijn contacten met studenten, kortom over zijn hele leven en hoe hij daar in stond.

Twee dingen herinner ik me in het bijzonder. Allereerst zijn enorme parate kennis over de publicaties van de grote denkers in de katholieke traditie (ja, soms met vermelding van de pagina waar het geschreven stond) en zijn wat sceptische houding naar het instituut ‘kerk van Rome’. Sceptisch was hij over veel menselijke bedenksels die te vaak verward werden met de fundamentele waarden van het katholieke geloof.
 
Cees

Via Ossendrecht terug …

 

Antoon heb ik pas leren kennen toen hij al werkzaam was als studentenpastor en later als pastoor in Duitsland. Zijn broer Louis heb ik langer gekend en natuurlijk nog langer en veel beter, zijn zus Lieske, de moeder van Ria.

 

Als Antoon weer op bezoek was sprak hij uitgebreid over zijn werk, waar hij mee bezig was en wat hem bezighield. Evenzo was hij zeer geïnteresseerd in wat iedereen deed en hoe het met ze ging. Een echte "seelsorger" dus.

Het liefst sprak Antoon tot diep in de avond over allerlei zaken, hij gaf zijn mening vaak als een stelling, onder het genot van een goede sigaar en een goed glas (Duitse) wijn.

Het was een man die leefde in het nu en maakte zich geen zorgen om later. Toen hij mij in de loop van 1978 over zijn aanstaande emeritaat sprak en vroeg wat dat financieel voor hem zou betekenen werd mij dat duidelijk.

 

Nimmer heb ik hem over de tweede wereldoorlog horen spreken.

Nu zijn verhaal als oorlogsheld actueel is geworden fascineert het me meer dan ooit hoe de wegen van ieder in hun gezin zijn gelopen, in het bijzonder de weg van Antoon.

Ik probeer er enige ordening in aan te brengen.

 

Anno 1915, een boerenlandschap vlak bij de Belgische grens

Kanongebulder in het zuiden

Soldaten die zijn ingekwartierd

Een hardwerkend gezin, zorgzaam voor hun kroost

Drie zoons en een dochter is hun geluk

De dochter is uitverkoren voor het moederschap

Drie zoons die zijn uitverkoren om God te dienen

Zij vertrekken al op jonge leeftijd uit huis om zich te verdiepen in kennis en geloof

Zij allen bereiden zich voor om zich later in te zetten voor die zaken die belangrijk zijn voor een menselijk leven, net zoals zij van hun ouders leerden: oprechtheid, dienstbaarheid en zorgzaamheid. Wie goed zaait zal goed oogsten.

 

In datzelfde jaar was het arbeidersgezin uit zorg vanwege de oorlog weer van Duitsland naar Nederland teruggekeerd.

Antoon zijn hele onbezorgde jeugd wordt gevuld met studies in Nederland en België als voorbereiding op zijn verdere leven.

Jaren later wordt Antoon in 1944 als priester door de Gestapo in Rome gearresteerd en gemarteld, verdacht als lid van een ontsnappingsroute voor geallieerde krijgsgevangen.

 

Desondanks gaat hij in 1957, na zijn periode in Zwitserland, in Duitsland als geestelijke werken en zich tot zijn dood inzetten voor het geestelijk welzijn van zijn parochianen en medemensen. Vergeving en doorleven lijken heel dicht bij elkaar te liggen.

 

Nu ik inmiddels zoveel van zijn levensverhaal ken kan ik alleen maar vaststellen dat ware helden niet opvallen maar "gewone" mensen zijn. Zo zal ik hem blijven herinneren.