De
kwakzalver.
Mijne
Heeren en mine Dames!
Ikke
de Signor Joseppe Marc Antonio
Salva
la Vita*, bijkenaamd* de Kroote
Professor
aan de Academie van Milano*
ikke
’eb de eer Uwe te annonceer mijn
arrivement*
in Uwe keëerde stad:
(Zang)
Ik eeft een zalfke uitkevonden
teken
de jicht of pijn in ’t oofd,
Een
middel teken alle wonden
Dat
alle smart subito* dooft
’t
Is koed voor koorts en winter’anden
Voor
Rhumatiek roos* en zoo voort;
Pijn
in d’oogen in de tanden,
Presto*
’t word al daarmeê gesmoord,
Pijn
in d’oogen in de tanden,
Presto
’t word al daarmeê gesmoord,
(Sprekende)
Ik ’oor bij de keëerde
public,
dat mij environneert* verskei,,
dene
personen die tot elkander zek ….
et
is een Zarlatan*; neen mineer ikke
ben
keen Zarlatan; et is een toovenaar,
ikke
ben keen toovenaar, want die zijn
niet
meer op de monde*; maar wat zijt
kij
dan, zult kij vraak? Wat ikke
binne
ik ben een doctore, een eenvoudik
doctore,
maar een doctore, die de keele
wereld
heeft door kereist, een doctore
die
zeven jaren op de Berke* en onder de
aarde
heeft kewoond en om wat te doen
mineer?
om te studeer de plant, de
vokels,
de mineraal, en de metaal in
een
woord Messsieurs om te ontdekk’al
de
kruien die nuttik zijn voor de kezond,,
heid
van de menschen . . . Maar wat
verkoop
jij dan, zult kij vraak? en ikke
zal
de keëerde public antwoord, ikke
verkoop
een zalfke, een zalf die U, uwe
kinder,
en uwe kleinkinder voor de krootste
onkeluk
zal bewaar! …per exempio* eb kij
de
koorts, Podekra*, Scheerbuik*, Kink,,
hoest,
Kankre, Kiespijn of Likdoorn
aan
den voet neem dan een klein beetke
van
mijn zalf zoo kroot als de knop van
eene
speld egnerito subito en hoeveel
verkoop
jij dat zal uwe vraak.? bijna
voor
niet Mineer bijna voor niet want
in
al de landen waar ik eb kiweest eb
ik
die altijd verkoopt voor 5 vrank,
ier
opdat rijk en arm, jonk en oud,
kroot
en klein daarvan kan profiteer
ier
verkoop ik ze maar voor de bakatel
van
15 stuif of anders kezeid* 75 cents
/Zingende/
Zoek maar uit, zoek maar uit,
’t
is bijna voor niet
Mijn
zalfke wordt door elk keprezen,
’k
Zek et vrij / 2* / al wat ik U ier bied
Zal
U dat kewis terstond kenezen
Ik
zal wis Uw bewondrink wekken,
Mokt
iemand dol van kiespijn zijn,
Oeft
hij keen kies te laten trekken
Om
vrij te zijn van zulke pijn
Hij
moet alleen zijn wank maar smeren.
Met
mijn pomade* en kewis
De
kiespijn zal em nooit meer deeren ( bis)
Daar
dees koed probatum* is.
/
Sprekende / Mineeren ikke ben te beskeid
om
te zek, dat ik zeer veel talent eb.
In
alle de land waar ikke heb kereisd
’eb
ik zoo veel menschen keneest dat bijna
niemand
meer is kestorv! …. De doodkraver
en
de aansprekers ’ebben mij daarom
ook
kewild vermoord! …. Ik kan U assureer*,
dat
ikke door mijne Capaciteit alkemeen
kerenomeerd
ben. Een jaar keleed kwam
ik
in Berlin, de oofstad van Pruisse*,
daar
’eb ik een waar miraclo* kedaan.
Verbeeld
U, ’et was in de ’art van den
winter
’et was extra ordinaire* koud en
daar
was keen brand’out meer te koop,
want
de kroote lui, koopen alles op en
dan
blijft voor de kemeene* man niets meer
over,
maar ik ’ad een midtelke* kevond
om
mij te ’elp! … Wat denkte Uwe dat
ik
’eb kedaan? Uwe weet ’et niet …….
nu
dan zal ik ’et U zekk! ik ’eb laten
applickeer
in alle de Dakblad en op alle
de
publiek’plaats, dat ikke Signor
Guiseppo
Marc. Antonio Salva la Vita
was
kearriveerd in de kroote stad Berlin,
dat
ik was gelogeerd in de ’otel de Kouwen*
Leeuw
en dat ik daar kratis zou genees
al
de persoon, die in den laaste Oorlok
kewond
waren; van deze moment af,
Mineeren
kwamen er zoo veele mensch
om
door mij ge’olp te worden, dat men
de
’outen beenen die ik mijne patiente
’eb
afkenoom! Ik mij den keele winder*
’eb
kewarmd. Maar dit alles zekt nokt*
niets.
Is iemand keplaakt met Maladies
die
onkeleeslijk* zijn, zoo per exempio.
de
Teernik*, de Water, de Bloedspuwink*,
de
Kraveele* en zoo voorts neem dan maar
dood
eenvoudik een kleine beetke zalf, e
genrito
subito en dat alles voor de onnoozele
bakatel*
van 15 stuiv of 75 cent. ( Zingende )
Zoek
maar uit Zoek maar uit et is bijna
voor
niet. Die Zalf zoo koet voor alle kwalen.
Vindt
men ’ier maar alleen bij mij,
Door
vijftien stuivers te betalen
Zijt
kij van alle pijnen vrij
Ik
wil niet zelf mijn waren prijzen
Koop
vrij maar en kij ’zult ’et zien
Ja
’et kebruik Zal U bewijzen
Dat
’k U vertrouw wel verdien ( bis )
/
Sprekende / Ik repeteer ’et Mineeren
mijne
reputatie is kevestikt in alle vijf
deelen
van de Monde*, in Portukal ’eb
eene
doode Portukees weder levendik
kemaakt,
in Savoye* ’eb ik een Kascoùjer
keneest
die door de veele mensonges* een
verschrikkelijke
blaâr op de tong ’eeft
ke’ad,
maar de krootste wonder van alle
is
dat door mijne zalf ik ’eb kemaakt
dat
in Frankrijk de vrouwen ketrouw
blijf
aan de mineeren: O indien ik U
wilde
vertel al de miracols*, die ik door
mijne
zalf ’eb kedaan, zou ik Uwe ’een
jaar
lank bezik ’ouden, dat alles voor
de
bakatel van 15 stuiv of 75 cent, voor
dien
prijs kan men tok keen ’uis koop
en
mijn remedie is veel meer waard dan
de
mooiste ’uis. Want ’ij zal U perserveer
voor
de krootste onkeluk, Ja Mineeren,
als
kij Uw ’ondje uw pappegaaij, ja zelfs
uwe
vrouw ’ebt verloor met eene kleine
beetke
zalf kunt kij ze terstond teruk vind.
Kij
ziet dus dat ’et koetkoop ja dolle
koeije
koop is. Zoek maar uit. / bis /.
*
Salva la Vita = Hij redt het leven
*
bijkenaamd: de g wordt door de gehele tekst geschreven als een k,
vanwege het buitenlands accent van de spreker
*
Milano: Milaan in Italië is een belangrijk centrum voor onderwijs
en wetenschap. Er is een aantal universiteiten, waaronder de
Katholieke Universiteit van het Heilig Hart, sinds 1863 en vele
colleges met universitaire status, waaronder Polytechnikon sinds
1863
*
arrivement = aankomst
*
subito = It. onmiddellijk
*
roos = rode huiduitslag
*
It. vlug, gemakkelijk
*
environneert : Fr. environner = omringen
*
charlatan = kwakzalver, oplichter
*
monde: Fr. = wereld
*
Berke : Bergen
*
per exempio = It. bijvoorbeeld
*
podagra = voetjicht
*
scheurbuik, ziekte door gebrek aan vers voedsel
*
kezeid: lees gezegd
*
2: herhaling aangegeven d.m.v. cijfer 2
*
pomade: Fr. en It. zalfachtig smeersel
*
Lat. ‘Probatum est’ betekent ‘het is uitstekend’
*
assureer,
lees: verzekeren
*
Pruisse: Pruissen = de grootste staat van het Duitse Rijk
*
miraclo: It. betekent wonder, mirakel
*
extra ordinaire: Fr. extraordinaire, buitengewoon
*
de kemeene man = het gewone volk
*
midtelke, lees: middeltje
*
applickeer: Fr. appliquer = aanbrengen
*
de Kouwen Leeuw = de Gouden Leeuw
*
winder, lees: winter
*
nokt, lees: nog
*
Maladies: Fr. ziektes
*
onkeleeslijk, lees: ongeneeslijk
*
teernik: tering = tuberculose
*
Bloedspuwink: bloedspuwen bij TB bijvoorbeeld
*
Kraveele: graveel = blaas- of niersteen
*
bakatel: bagatel = kleinigheid
*
Monde: Fr. wereld
*
Savoye: hertogdom in de Alpen bij de Mont-Blanc, in 19e
eeuw aan Sardinië, in 1860 behorend bij Frankrijk
*
Kascoùjer: Gasconjer = inwoner van het gebied rondom de Garonne
(Frankrijk), een nakomeling van de Basken. Ze stonden bekend als
opscheppers
*
mensonges: Fr. leugens
*
miracols : Fr. miracle = wonder, mirakel
|