Het verhaal
speelde in de laatste oorlogsjaren. We woonden in een van de
volksbuurten in Tilburg. In d’n hof was een hondenkooi, een
vuilnishoop en een afdak, waaronder de fiets van pa stond. In de
hondenkooi huisde ons varken dat luisterde naar de naam Knor. In ’t
schop stond onze geit Mieke. We schooiden bij de groenteboer, die toen
nog langs de deur kwam, altijd om groenteafval voor Mieke en Knor. Met
het fijngesneden afval en etensresten werd onze Knor van een biggetje
een stevig varken.
Op een dag kwam
een of andere buurman met een leren koker vol met grote messen aan de
huiskamertafel zitten. Ik moest met pa de leer van de overloop halen. De
leer kon je aan een grote beugel haken en dan kon je langs die steile
ladder de vliering op, als je het zware houten luik eerst optilde en
naar achteren duwde. Ik heb dikwijls koppijn gehad omdat ik niet sterk
genoeg was om dat luik op te tillen. De leer werd schuin tegen de
schopdeur gezet. Pa en de buurman vingen Knor en brachten hem naar het
putje, dat buiten tegen de keukenmuur zat. De buurman pakte een grote
hamer en sloeg heel hard tegen de kop van Knor. Die zakte als door de
bliksem getroffen door de voorpoten. De buurman sleurde Knor met de keel
boven de put en stak een vlijmscherp mes in de keel van ons varken. Pa
hield een geëmailleerde emmer bij het putje en de buurman tilde de kop
van Knor omhoog en liet het bloed in de emmer lopen. Daarna werd Knor op
de stoep gelegd en met emmers kokend water overgoten en met een grote
harde borstel schoon geschrobd. Met een scherp mes werden de haren zo
goed mogelijk weg geschrobd. Na enige tijd werd Knor met de achterpoten
boven aan de ladder vastgebonden en wel zo dat de buik naar voren was
gericht. Nog steeds liep er bloed uit Knor, zoveel dat nog een emmer
gebruikt moest worden. Toen nam de buurman een scherp mes en sneed de
buik van Knor open. Een weeë zoete lucht kwam uit de buik, terwijl de
darmen er uit puilden.
De darmen werden
er uitgesneden,die werden later leeg gedrukt, gewassen en een paar
werden in stukken gesneden. Na uitbakken hield je dan een paar pannen
vol spekvet over. We geloofden onze ogen niet dat er zoveel darmen in
één varken konden zitten. De longen, het hart en andere dingen werden
ook losgesneden om later voor worst gebruikt te worden. Ik weet nog goed
dat de buurman de galblaas heel voorzichtig lossneed en meteen in de
vuilnisbak gooide. "Als die doorgesneden zou worden kun je het hele
varken weggooien", zei ie. De blaas werd naar ons toe gegooid. Als
je die leegdrukte en liet drogen kon je die opblazen. Dichtbinden en je
had een voetbal.
Intussen was
Knor leeg en werd in twee helften gehakt. Ook de kop werd in twee
helften gehakt, dat was wel een gek gezicht, het ene oog keek naar
linksboven en het andere keek naar onder. De buurman begon toen stukken
vlees van de helften af te snijden. Hammen, ribstukken, grote stukken
spek met het vel er nog aan. De pootjes werden er alle vier af gesneden,
zelfs het krulstaartje werd apart bewaard! Alles werd in grote witte
lappen gewikkeld en in de wasmand gelegd. Al die tijd stonden wij,
kinderen van zes tot twaalf jaar, als aan de grond genageld en meestal
huilend, verbijsterd toe te kijken.
Van de kop werd
zult gemaakt, de pootjes gingen later in de snert, het staartje in de
soep en de hammen en stukken spek werden in de schouw gehangen. In het
hele huis was maar één stopcontact, maar in de woonkamer hadden we een
schouw waarin de hammen en zijden spek gerookt konden worden! De andere
grote stukken vlees werden met veel zout in een Keulse pot gestopt. Nog
een dikke laag zout er bovenop en toen werd er een houten deksel op
gezet. Hierop werd een grote kinderkop gelegd. Pa zei dat we nooit dat
deksel mochten oplichten anders zouden we een pak slaag krijgen. En of
we luisterden want pa had hele grote en harde handen.
Van het bloed en
stukjes spek werd bloedworst gemaakt, ik zie die buurman nog met een
grote houten lepel in de volle emmer bloed kloppen!
Van andere
stukken vlees werden worsten gemaakt, eerst fijnsnijden, met meel
opkoken en dan in de overgebleven darmen persen. Wanneer een stukje darm
niet helemaal schoon was dan sneed je er dat later gewoon uit de worst
uit! Sommige worsten werden ook in de schouw gehangen, andere werden in
de keuken te drogen gehangen. We hebben die week veel moeten huilen om
onze Knor, maar als we uitgebakken spek en boterhammen met spekvet
kregen waren we Knor toch even vergeten.