Kunst, is
een raar begrip. Ondanks mijn multifocale glazen, mijn lenzen en
de leesbril, registreren mijn hersenen vaak niet dát, wat ik
volgens de kunstenaar zou moeten zien. Als het canvas besmeurt met
paardenmest later bespoten wordt met een hoogwaardige transparante
acryl fixatie, zie ik alleen een doek met stront en dode
strontvliegen die de eerdere geurige aantrekkingskracht niet
konden weerstaan. Veel gaat zo aan mij voorbij.
In
Kopenhagen is een Deense museumdirecteur aangeklaagd en
vrijgesproken. Hij stemde namelijk toe tot het exposeren van het
werk van een Chileense kunstenaar, die goudvissen liet rondzwemmen
in tien op elektriciteit aangesloten blenders, hetgeen ook mij een
kleurig geheel lijkt. Tien cilindervormige kolommen op
roestvrijstalen voet, stralend oranjekleurige vissen zwemmen in
het heldere water. De kromming van het glas verandert de vorm van
de bewegende vissen. Op de roestvrijstalen glimmende voet van de
apparaten zit een knop… Bezoekers kunnen vervolgens via een druk
op de knop de vissen in de blender vermalen, hetgeen
volgens mij een kleurig resultaat geeft? Ik weet niet of de
blender is afgesloten met een deksel, ik denk van wel. De
aanklacht is namelijk niet ingediend door museumbezoekers die de
stomerijkosten op het museum wilden verhalen, maar door
dierenbeschermers die eisten dat de stekkers onmiddellijk uit het
stopcontact werden getrokken. De rechter heeft echter besloten dat
de directeur de eerder door de politie opgelegde boete van
driehonderd Euro niet hoefde te betalen omdat: ‘de vissen op
slag en humaan zijn gedood’. De stekker mag er weer in…
Waar ik nu
zo benieuwd naar ben, is niet zo moeilijk te raden. Want wat
beweegt iemand om op een druilerige zondagnamiddag in een museum
te gaan kijken en eerst eens een rondje om het object heen te
lopen, de arm te strekken en met de uitgestoken wijsvinger
langzaam zo’n blender in werking te stellen?
Ik wil
helemaal niet weten wat iemand dan ziet, zoveel
voorstellingsvermogen heb ik nog wel.
(Mijn
moeder had vroeger een blender die sprekend leek op de hierboven
beschreven apparatuur. Zij pureerde in minder dan een handomdraai
doorgelegen bananen, rimpelige appeltjes en stukken sinaasappel
tot een smakelijke vitaminedrank en zij dacht er in de verste
verte niet aan om een proteïnerijk element aan het geheel toe te
voegen. De bananen en het overige fruit waren echt allang
hartstikke dood en bijna in staat van ontbinding, hetgeen hun
consumptieve aantrekkingskracht danig verlaagde. Weggooien, vond
mijn (nog) altijd zuinige moeder een grote zonde. Met al haar
oneindige culinaire fantasie en zuinigheid, zou zij nooit en te
nimmer de goudvis, de hamster noch de kanariepiet – laat staan
de hond of de kat – dood of levend, tot blubber vermalen.)
Bij nader
inzien wil ik trouwens ook helemaal niet weten hoe een
museumbezoeker dan nog kijkt, als hij of zij op zo’n ‘kunst’
knopje drukt.
Is dát
wat de Chileen Evaristti met zijn kunst voor ogen heeft? Gaat hij
voor de rode waas van de schuimende substantie, of voor de rode
waas over het netvlies? Art is, immers net als beauty,
only in the eye of the beholder. Zo verwordt deze kunst in
mijn ogen, tot een psychologisch kunstje.
In
eenvoudig populair Deens: een køtkønstje.
Het
ontbreekt er nog aan, dat we deze act terug gaan zien als een
industrieel ontwerp; in groot formaat komen we ‘op slag en
humaan’ af van BSE koeien en pestpluimvee. Onder primitieve
wetgeving terdoodveroordeelden, mogen kiezen: by hanging, the
chair, the bullet, injection or by the blender…
De
afspraak om met een lieve vriendin naar de Pont, in Tilburg te
gaan – staat. We gaan braaf naar het werk van Andriesse kijken.
Ik verwacht zijn AMARILLIS te begrijpen en de goudvissen van de
jongste mogen niet mee. Voor hun eigen bestwil…