Het
is wel erg veel in één krant.
Het
Rijke Roomsche Leven. Paniek om hoofddoekjes en leeglopende
kloosters. Marokkaanse jongeren die zichzelf afvragen waar u
bang voor bent. Bedreigde soorten zoals schrijvers en politici. En
paginagroot de reacties van lezers van het Brabants Dagblad n.a.v.
de brede maatschappelijke discussie over: De Normen en De Waarden.
Morgen
liggen hier de aardappelschillen op.
Met
name op de foto van dat vertederende blonde kindje dat zo
parmantig verbeten iedere keer weer zijn middelvinger opsteekt. Ik
vind het een geweldige keuze, zo eh, smaakvol subtiel en treffend,
in alle eenvoud. Eigenlijk hoeft daar helemaal geen tekst meer
bij.
Naar
aanleiding van dit, wil ik even met u terug naar de tijd dat men wèl
met twee woorden sprak en dagelijks naar de kerk ging. Toen de Suisse
en de Wijkagent bij het normale Brabantse Beeld hoorden. Alle
vrouwen droegen zowat een hoofddoek. Pastoors en politici spraken
een onbegrijpelijke taal en hadden veel voor het zeggen. Terug
naar de tijd dat De Normen en De Waarden goed fatsoen
genoemd werden. Dat is helemaal niet zo lang geleden, ik loop nog
prima zonder rolator.
Het
roept verkleurde beelden op.
De
straten hadden brede stoepen. De kerk lag in de kern van het dorp
of, afhankelijk van de bebouwing, in het midden van het lint. Er
was geen parkeerprobleem want iedereen zette zijn fiets gewoon
achterom. De parken hadden hekken met prikkeldraad zodat het
uitnodigend was om ernaar te kijken. Eén televisiezender en één
televisietoestel per straat. Een mast op het dak. Ontbijt, ’s
middags warm eten, en ’s avonds brood en pap. Wasdag. Gehaktdag.
Rustdag. Noemt u maar op. En nu mag u invullen wat u daarvan terug
wil hebben, en dan wel reëel blijven graag.
U
kunt mij een frustmuts noemen, maar sprak men niet met twee
woorden om toch vooral de afstand tussen partijen duidelijk aan te
geven en ook zo te houden?
Het
dagelijkse kerkbezoek werd door de zuster bijgehouden op een
scorebord voorin de klas. Dat was motiverend. Meisjes droegen
alleen lange broeken als het bomen open vroor, en dan nog met een
rok erover. Er waren vrouwen zonder hoofddoeken, die droegen een
hoed. Het verschil in klasse, rang en stand. Verder was er ook
iets met schorten. Wit, zwart of bont?
Priesters
hielden Latijnse monologen. Ze hadden stiekem een dikke vinger in
de huiselijke kring en in de rooms-katholieke-opvoedkundige-pap.
Naar ik nu van meerderen begrijp, was dat niet het enige waar ze
stiekem de dikke vinger in hadden.
Vrouwen
werd de toegang tot hoge katholieke ambten ontzegd opdat zij ‘geen
twee heeren zouden kunnen dienen’. Vrouwen werkten salarisloos
thuis wel de nagels van hun vingertoppen voor alle heren in het
gezin en dat waren er heel wat meer dan twee.
De
Suisse was bij ons gewoon: meneer Doomen. Maar als hij met zijn
hellebaard door de kerk schreed, leek hij op de Zwarte Afgezant
van Godhimself.
Politiek
werd het volk vertegenwoordigd door Heren. Zwaarwichtige
duurbespraakte mannen. Marga Klompé was een fenomeen en
vrouwelijk charmant. Dat moet gezegd. Ze had geen schort en wel
een hoed.
‘Goed
fatsoen’ had veel te maken met vooral niet opvallen, niet je nek
uitsteken, geen verzet plegen, geen ambities koesteren, pappen,
nathouden en erbij blijven. Fabrieken vol dubbeltjes, die nooit
een kwartje zouden worden.
Persoonlijk
vind ik het geen periode om met enige warmte op terug te kijken.
Ik ben blij dat we het hebben gehad, voor mij had het niet
gehoeven. En dan zat ik nog aan het einde van de Roomse boemel.
Nog
voor wij konden lezen, kregen wij in de klas een soort atlas met
daarin platen van vagevuur, hel, hemel en het paradijs. Ik nam
later van de hoofdzuster dan ook voetstoots aan, dat de kortste
verbinding, tussen twee lijnen, de rechte lijn was.
Kijk,
ik was niet dom.
Maar
om me te dwingen om zo langs twee rechte zebrapaden over te steken
- die met mijn punt a. en b. weinig connectie hadden, ging me toen
al wel ver. Ik heb wat omgelopen voor de lieve vrede. Letterlijk
en figuurlijk.
Ontdekte
ik ineens, dat continenten als puzzelstukjes in elkaar gepast
zouden kunnen hebben (wij waren thuis ook wel eens wat stukjes
kwijt, dus wie kon mij zeggen of de missing link niet onder water
zat…), dan werd er door mijn aardrijkskundeleraar fluisterend op
mijn fantasie ingegaan. De evolutietheorie van Darwin werd door
hem als een groot geheim onthuld waar ik het, buiten zijn lokaal,
maar met niemand over moest hebben. Dat: de staat het volk arm
hield en de kerk het volk dom, u kunt het ook andersom opvatten,
was een uitspraak van hem waar ik veel en lang over heb nagedacht.
Laten
we de problemen van nu niet onderschatten, maar wat dacht u van:
tijd?
Zou
God of een Ander, het ‘vroeger’ zo gewild hebben? Ach, welnee!
En
om daar nu een nieuwe drieletterige naam voor in de plaats te
zetten, is net zo dom.
Tijd
is niet een begrip, waar u zich bij neer moet leggen.
Tijd
is een menselijke b e l e v i n g. Het houdt in, dat uzelf de
waarde aangeeft en uzelf verantwoordelijk bent voor veranderingen.
En nu komt het leuke!
Het
kan niet slechts één, twéé of drie kanten op, maar vele kanten.
En
niet, ongestraft, allemaal tegelijk.
De
Oplossing? Begint u maar….,
Als
t U blieft & Dank U wel.
Met
na vele jaren, mijn onuitsprekelijke dank aan Dhr. Geerts, ± 1970
leraar Aardrijkskunde en Geschiedenis te Eindhoven. (Amen, en de
volgende keer, eten we iets heel anders.) |