Ge
heurt et niemir - Plat Tilburgs van vroeger
Ge
had nie allêen ut Tilburgs dialect, mar ok nog ut platvloers.
Vruuger,
ur wier gin Engels geleerd op de school, mar wel Fraans.
Nondeju,
was ut irste Fraanse woord dek geregeld heurde, mistal als
iemand op zunne dúím sloeg, zunne kop stotte of in de strond
trapte.
Nondeju
krêeg ok nog kiendjes, ze hieten ‘Sakkerju’ en ‘Sodeju’
en dan was ur nog unne hêele kaoje en die hiete ‘Godverju’
Ge
heurt ut niemir, na roepen ze vort ‘Shit’. Hee iets mee
stront te maoken mar nie mee Fraans.
As
iemand blêef zêeveren over iets, dan wier ur gauw gezee ’Gao
deur verekte zèèkert, mee oe geäuwhoer’ .
Kwaamde
jankend thúís, dan was ut al gauw ‘Verekte kwèèkert, ge
moet nie zò kiem zèèn,schaai úít mee oe gejank’
Ut
was vlak nó dun oorlog, liep ur un vrouw in de Koningswaai mee
un dikke kaok, un aander vrouw komt ze tegen en zee ‘Wen wang’
de aander zee toen ‘Jè wa’ Un paor Schotse soldaoten die ut
heurde zin naoderhaand tegen elkaar’ Ze hebben hier ok un
Chineese buurt’
Ze
kééken toen nie zó nauw, ok nie mee ut naomen geven, hadde
unne kaole kop, dan was ut al gauw ‘Hé kaole’ Liepte un
bietje mank, dan kreegde al gauw de naom van ‘Huppelepup of
kromme’ Ut auw Sientje van Mechelen, die liep mank en die had
un hundje, ut bisje hiete’ Sjuuleke ‘Dus det wier’
Sjuuleke ut hundje van de huppelepup’
Hadde
unne kromme rug, dan waarde ‘Ut bultje’
Keekte
un bietje schêef, dan waarde gewoon ‘De schèèle’
Schèèten
en zèèken, waren toen gewoon woorden, vur iets waor ze na
poepen en plassen tegen zeggen. Mar ut is nou nog steeds nat en
ut stinkt nog net as vruuger.
Mar
wildzèèkers, daor hadden ze toen nog nie van geheurd.
Kenderen
kregen toen ok ginne draai om hun oren, nèè, die kregen toen
gewoon un opmieter of oplawaai, of un schup tegen dur reet. In
die tèèd was ut ok gin kendermishaandeling, ut heurde toen
gewoon bij ‘as gu nie wilt leren dan moette ut mar vuulen’
Mar we zen ur nie minder dur geworren.
Zúíplap,
zatlap, schúínsmarcheerder, klootveger en hij dugt van gin
kaanten, waren toen gewone woorden, die stonden wel nie in dun
dikke van Dalen, mar iederêen wies waor ge ut over had.
In
de volksbuurtjes wier soms ok wel gevochten en ut begon dan
mistal zó ‘Zak oe is un endje hout in oewe nek leggen ?’ Of
‘Nou vlug opgesodemieterd of ik schup oe vur oe klóóten.’
Kletswèèf,
laaitoeper, unne gierige pin, un stuk sjacherèèn, unne
plekbol. Mees ge zèèt nog minder as lapgoed van unne cent per
el, allemal woorden die ge niemir heurt.
Aachternaomen
was ok zó iets, mistal wier de stiel van pa genoemd,
Dus
sientje van dun mulder, kreeg die wir un kiendje, dan was ut ‘Truuske
un meske van Sientje van dun mulder’
Jaoneke
van dun smid, en Pietje van dun bakker, ut ging zó ver desse
soms dun echte aachternaom nie wiessen.
Echt
platvloers ‘des ur êen van det zèèkwèèf, die vur de
twidde keer mee Pietje van de schoenmaoker is getrouwd, is krek
zun moeder dugt ok van gin kaanten’
Ut
zen toch allemal dingen die ge in ut woordenbuukske van de
Tilburgse taol nie trug vend, mar ut is wel plat Tilburgs.
Ut
was in de tèèd det ur van alles nog langs de deur kwaam, de
visboer riep toen nog kaai hard ‘Nuuwe herring, drie vur un
dubbeltje’ mar ge moest wel mee unne halve herring oe zis
sneeie bróód op eten.
Ut
had allemal zun veur en tegen, toen liepen ur gin meskes mee un
kont zó gróót as un drie zits bank, kekte na, dan lóópen de
miste mee zonne tweezitter of driezitter te sjouwen.
Nèè,
in dieë tèèd hadden mar wèènig meesen de kaans om dik te
worren, Mac Donald en dè soort zaoken die kenden ze toen nog
nie, ge had wel hier en daor un frietwinkeltje, maar die moesen
ut ‘s zondags verdienen, want dur de week zaagde er gin kiep,
terwèèl ge toen al vur un dubbeltje un zekske friet had.
Mar
vur dik hadden ze ok wir unnen naom ‘Verekte dikmóók of
vetkwal’ waren mar gewone benaomingen.
Wij
toe as kender hadden ook kendervloeken, kreegde ginnen draai om
oe oren as ge riept ‘Honderd zakken gort vuur de nonnen, ju
‘ut ‘ju’ was vur ut pèèrd die de kèèr mee honderd
zakken gort trok.
Ik
denk as êen van die buukskus maokers over Tilburg is gao zuuken
nor platvloers Tilburgs, det ie ok makkeluk un buukske vol
krèègt.
Nauw
moeten ze nie gaon zèèken desse gin tèèd hebben.
|