de
Kabouterboom in Beek (GLD)
Deze week
stond eindelijk een boom eens prominent in het nieuws. Het gebeurt niet
vaak dat het Journaal, Jeugdjournaal, de NRC, Nu.nl, en Twee Vandaag
aandacht op dezelfde dag besteden aan een boom. Dit had beter niet nodig
moeten zijn. Er was dan ook iets bijzonder onprettigs aan de hand; de
dikste boom van Nederland stond in brand! De zogenaamde Kabouterboom bij
het Gelderse Beek was door vandalen in brand gestoken en de holle boom die
fungeerde als ideale schoorsteen bleek niet eenvoudig te blussen. Gelukkig
veel verontruste reacties op de buis, de boom bleek in menig hart gesloten
te zijn. Het is dan ook een monument. Toen ik in 1998 voorzichtig begon
met het fotograferen van bomen, was de kabouterboom een van mijn eerste
doelen. Hij voert als dikste boom niet voor niets menig bomenlijstje aan.
Met de twee jongste kinderen zijn we een dagje wezen kijken in Beek, onder
de rook van Nijmegen. Wat een omgeving! Een berghelling met een kletterend
riviertje, mooie oude kastanjebomen en als toefje, de Kabouterboom.
Het pad door het Kastanjedal
De
Kabouterboom is een tamme kastanje met een omtrek van zo'n achteneenhalve
meter en een leeftijd die geschat wordt op 450 jaar. Hij wordt zo genoemd
door de vele holtes die de boom heeft. Hierin huizen de kabouters. Bij
mijn tweede bezoek aan de boom in januari 2003 stond er inderdaad een
kaboutertje in een van de holtes. Jammer genoeg van plastic. Ik lees in
het boek 'Monumentale bomen in Nederland" van Gerrit de Graaff dat de
kastanjebomen in Beek een erfenis zijn van de Romeinen. Die vestigden zich
indertijd op de hellingen rond de garnizoensstad Nijmegen. Zij namen de
kastanjes mee uit hun habitat, het Middellandse Zee-gebied. In 1979 heeft
de boom reeds een keer in brand gestaan. Het vuur dat bijna niet te
blussen was, is gestopt door boven in de gaten van de boom natte lappen te
stoppen zodat de schoorsteenwerking uitgeschakeld werd. Die lichte brand
heeft de boom, schijnt het, best goed gedaan. Het dode vermolmde hout in
de boom is hierdoor opgeruimd. Dit is vaak het begin van rot en schimmel.
Ook de tweede brand van 12 januari 2004 hoeft niet dodelijk te zijn voor
de boom, maar deskundigen beweren wel dat de boom een flinke klap heeft
gehad. Het voorjaar zal uitwijzen of de kastanje weer uit zal lopen of
niet.
Een oude foto uit de eerste
Wereldoorlog laat zien dat soldaten zich ingegraven hebben aan de voet van
de Kabouterboom (rechtsboven op de foto)
(Foto uit: Gerrit de Graaff - 'Monumentale bomen in Nederland')