Toen
ik nog op de modevak school zaat, spulde ik in ‘t patrenaat wèsse
teegeswòrrig perochiehèùs noeme wel es meej in en tenêelstuk. Ik
was toen vèftien jaor èn de daoge dèk nie naor school hoefde,
werkte ik bij ene klêermaoker . Daor werkte toen ôk Lientje van
Dommele, en die was lid van de tenêelvereneging "Het
Noorden", die vertelde me allerlei verhaole, dèsse meej en
revue bezig ware waor zij in ‘t ballet meej dee , en de zang. En
toen ze me vertelde wè vur sketches dètter in zaate , en hoeveul
meense der wel nie aon meejspulde , krêeg ik steeds meer zin om
meej te gaon doen. En omdèsse nog meense tekort kwaame gaaf ik men
èège op as lid. Onze Pa en ons Moeder vonden ‘t goed, mar dè
ging nie zôomar, want ge moest 16 jaor zèèn vurdègge lid kost
wòrre. Toen kwaam de vurzitter van "het Noorden" irst bij
ons thèùs praote meej onze Pa en ons Moeder of dèsse’t er mee
eens waare dèk lid wier en dan werd ik aspirant lid omdèk nog gin
16 was, mar dè was mar ‘n paor mònde en dan zou ik gewoon meuge
speule en in de tussetèèd kon ik al meej de rippetities meejdoen.
Nou onze Pa en ons Moeder hadden ‘t al goedgevonde dus van toen
aaf kon ik aon m’n hobby beginne waor ik hêel veul plezier van
heb gehad.
Onze
Pa had zelf òk lang tenêel gespuld en hij schrêef zelf òk
tèkste en hij heej zelfs ôot nog ‘n revue geschreeve, dè was
bij ‘t vèèfentwitig jaorig bestaon van de herremenie ,, Opwaarts’’.
En bij femiliefisjes spuldenie meej ons moeder saome òk stukskes.
Die hobby heb ik dus van gin vrèmde denk ik.
Van
onze Pa had ik wel allerlei verhaole geheurd hoe dètter in humme
tèèd aon toeging. Ze hadde toen allêen mànne in de vereeneging,
en as er vrouweròlle in en stuk zaate wiere die gewoon dùr manne
gespuld.
Ge
had toen nog gin gemengde vereniginge, dè moet tusse 1920 en 1930
gewist zèèn. Toen wiere der òk allerlei sôorte stukke gespuld en
òk wiese ze toen wel wè improvisere was.
Zô
vertelde hij b.v. over enen draok van ‘n stuk meej helden en boeve,
en netuurlijk wòn den held en die moes meej en zwaard den boef
dursteeke toen die al op de grond laag. Toen ie dè gedaon had liet
den dooien boef nogal lèùdruchtig ene wind die in de zaol te heure
was, waorop den held riep,,WAT GIJ REUTELD NOG, HIER’’, waorop
hij nog ene keer toestaak.
Onze
Pa wier in en aander stuk dôodgeschote èn dè han ze zô geregeld
dèttie op dè ôogenblik aachterover tusse de zijcoulise zô valle
en daor wier ie dan opgevange dur twee man. Mar bij de twidde
èùtvoering stonde die twee daor nie meej ‘t gevolg dèttie echt
slachtoffer wier meej en herseschudding, daor hielp gin improvizere
aon.
Mar
goed, ‘t was in 1952 dè ik lid wier van ,,Het Noorden’’,en
nòr mènnen irste rippetitie aovend ging bij van Broekhove op ‘t
Smidspad, want daor waare we tèùs. En ik weet nog precies hoe
dieën irste aovend verliep.
Ik
werd irst aon iederèèn vurgesteld en verwèlkomd , daornao
betaolde iederèèn zene contrebutie en begon de repetitie. De
regiseur was Sjef Sparidaans en die begon metèèn de sketches vur
de revue dur te neme, èn iederèèn had dè netuurlijk al dikkels
geheurd èn gezien, mar vur mèn was ‘t nuuw en ik heb daor
verschrikkelijk moete laage, èn daor had de rest wir lol om. Ik
vuulde me gelèèk tèùs en wier metêen ingedêeld bij ‘t ballet
omdesse meej zieke zaate èn daor ist ammol meej begònne, as
ammateur hàkket gevuul dèk aon ‘t echte wèèrk begon.
Van
toen aaf heb ik in allerlei stukke èn nog in verschillende revue’s
gespuld, en òk daor hebbe we allerhande gèkke dinge meejgemòkt.
Onze
regiseur Jef Sparidaans die soufleurde aaltij zelf, hij moes dan
onder ‘t tenêel deur nor z’n soufleurshok, en onder ‘t
tenêel had van Broekhove z’ne kolekèlder. We moese ‘n
tenêelstuk speule en hij ging nor de kelder mar ‘t licht ging nie
aon, en omdèttie nogal laot was ging ie op gevuul verder en toen is
ie gestrèùkeld èn in den kolenhôop gevalle. Toen ie in z’n hok
zaat èn de speulers op kwaame wiesse ze nie wèsse zaage, hij lêek
wel ene kolenboer zô zwart. En dan meugde nie laage , èn zien
dègge in oewe rol blèèft.
En
der is òk ôot en kerstspel gespuld meej zôas dè heurt herders
èn kôoninge meej ene kemêel, nou jè ene kemêelekop meej ene
lange nek op ene stok die vanèùt de coulise aachter de
kemêelsknèècht ‘t tenèèl op wier bewooge, èn dieë knèècht
hield zôgezeejd de kemêel aon en touw vaast, èn hij mocht dus nie
te vèr ‘t tenêel op. Mar hij zaat zô in z’n spel dèttie niks
in de gaote had , èn de man die de stok vaasthad begòn te roepe
,,Ho Ho mene kemêel is op, mene kemêel is op. Dè wier bij ons
tèùs laoter steeds geroepe as wij èrges om vroege wè eigeluk nie
kon, ,,Ho is Ho is mènne kemêel is op.
En
om mekaar te kliere holde we òk geintjes èùt.
Jaonus
Staps spulde in en revue in en stukske ,,de arme Jozef",hij
krêeg dan as tèùnman van de mevrouw waor dèttie vur werkte en
glaoske kejàk te drinke, waornao hij moes doen of ie vergif op had.
In dè glas zaat mistal thee, mar iemand had er op ene keer flink
wè zout ingedaon, èn ik heb nog nôot iemand zô lillek zien doen
as Jaonus toen deej, ‘t lêek wel of ‘t echt vergif was.
Meej
en aander stukske moes Bert Kèùpers op en gegeeven ôogenblik
afgaon mar dè deetie steeds te vruug en daor had Jaonus Staps iets
op bedòcht, telkes as
Bert
af wou gaon staak ie ‘m meej en naold in z’n broek. En daor wier
Bert zô kwaod om dèttie toen ie echt afging, rèècht op Jaonus
afvlôog èn ‘m en flinke mep verkocht.
En
netuurlijk ging er soms wel es iets vekeerd zôas meej Tòntje
Jaanse, die ging terwèèl we en revue spulden efkes aachter in de
zaol kèèke hoe vandaor aaf ‘t decor erèùtzaag, want dè
wòttie wel es zien. Op en gegeeve ôogenblik zeetie teege de man
van ‘t licht , verrèkt ze zitte vaast, sodeju ze zitte vaast, en
ineens vlôog ie weg, de zaol èùt èn bèùtenom naor ‘t tenêel
want hij krêeg er ineens èreg in dèttie zelf op moes. ‘t Was
gin ramp want de meziek begon metêen te speule, èn ‘t publiek
hatter niks van gemerkt.
Toch
was ‘t soms wel es moeilijk as ge ene teege speuler had as Jaonus
Staps, Hij kon speule as gin aander en iederêen keek er teegenop,
en hij kènde zene rol aaltij wel mar zene tekst haoldenie gèère
dur mekaar of hij maokte er vanalles bij, en as ge dan en komisch
echtpaor moest speule, moeste hèèl goed oplette, en prebêereom
‘m wir aon zene tekst te helpe. Mar we han hêel veul succes, èn
ik heb hêel veul geleerd en hêel veul plezier gehad in dieë
tèèd.
We
waare net êen grôote femilie, èn bèùte ‘t saome rippeteere
èn speule wiere der òk allerlei aandere dinge gedaon, b.v. meej z’n
alle ene bustocht maoke, of bij aandere vereenegingen naor stukke
gaon kèèke, want dè deeje hullie òk bij ons. Meej carnaval was
er ‘n beslote bal waorbij familie en vriende werden genodigd, èn
zô òk meej sinterklaos .
En
dan was er òk nog Sjel van Belkom, as er iemand was bij ‘t
Noorden, die ik wel ‘t mist bewonderde was hij ‘t wel. Dè was
pas echt en genie! Nie allêen schreef hij alle revue’s zelf, hij
ontwierp òk alle decors, bouwde ze zelf èn werd daorbij wel
geholpe dur de leeje èn familie daorvan bv. kostuumnaoisters
en
timmerlui , mar hij zörgde òk nog vur de requisiten , ‘t licht
op ‘t tenêel , ‘t changeren en ‘t ophaole en ‘t zakke van
‘t doek. En owee asser iets nie goed ging, dan kon ie wel zô
lillek doen, mar as alles op rullekes liep dan kon er gin meens meer
straole as Sjel. En dieë Sjel hield òk nog de notule bij, en had
en hêel archief over alles wè meej ‘t Noorden te maoke had ,
foto’s, poosters van alle èùtvoeringe, kostuums, hij bewaorde
echt alles , z’n vrouw Nellie werd er wèlles turelures van.
Der
waare echt twee generatie’s bij ‘t Noorden, de ouwere waorvan de
miste in ‘t bestuur zaate, en die han bekaant ammol zoon’s èn
dochters die òk lid ware.
Drie
bruurs of zussen èùt êen gezin zôas de zussen van Dommelen ,
bruurs èn zussen van de Ven, de van Belkoms en Staps, om er zô mar
wè te noeme.
We
han toen òk nog ene geestelijke adviseur, mar die kènde ik allêen
mar van de èùtvoeringe as ie op de irste rij zaat , en as er bij
êen of aander gelegenheid foto’s wiere gemòkt dan was ie der
bij.
En
we waare aaltij benuuwd hoe de recentie’s waare in ‘t Nuuwsblad,
èn in Artse kraant, die wiere èùtgeknipt èn bewaord.
In
1961 ben ik getrouwd èn omdè we en bedrèèf waare begonne ben ik
toen meej hêel veul spèèt gestopt meej ‘t tenêel. En enkele
jaore laoter is ,,Het Noorden" opgeheve net as veul meer
vereeneginge, weeges verlôop onder de speulers , of trouwe , of
verhèùze, of messchien wel omdè in 1962 de schouwburg is geopend
èn dè daordeur ‘t publiek terug liep bij al die amateurs,,wie
zal ‘t zègge.
Mar
‘t bloed kröpt nouw êenmaol waor ‘t nie gaon kan. Nao dè we
gestopt zèn meej ons bedrèèf, nao 35 jaor ben ik bij Tilburgse
Taol auditie gòn doen vur tusse de schèùfdeure bij ‘t Tilburgs
diktee. In al die jaore had ik wel es gedichten en verhaoltjes in
‘t dialect geschreve vur as we in de femilie iets te viere han,
want vurdraoge èn zinge doen wij allemol nog steeds.
Dè
schrèève vèèn ik nog steeds leuk, èn ik ben bij de Tilburse
revue auditie gòn doen en meej gaon speule, èn toen was ‘t net
of dèk nôot aanders had gedaon.
Ik
moes wir veul denke òn de tèèd bij "’Het Noorden",
èn ben toen oud leeje gòn zuuke om tot ‘n reünie te kome. Dè
was nie makkelijk mar ‘t is saome meej Ad Bogaers en Ad van
Belkom, en omroep Brabant gelukt.
40
jaor hadde we mekaar nie gezien, en toch konne we zòn 35 man op
onze reünie verwelkome twee jaor geleeje. We hebbe alle recentie’s
nog es geleze èn hêel veul foto’s van Sjel z’n naolaotenschap
meej veul plezier bekeeke.
En
al zèn we intusse ammol veul ouwer geworre, we hebbe heel veul
herinneringe opgehaold èn we zonge zòmar liekes èùt
verschillende revue’s van vruuger, nie te gelèùve nao zòveul
jaor.
Ik
vèèn ‘t nog steeds ‘n prachtige hobby Tenêel !!