Nieuwe
Tilburgsche Courant - vrijdag 31 augustus 1928
'n
Kermispraatje 2 (naschrift)
Omtrent de
kerkmis of kerkwijding zijn van Tilburg weinig of geen gegevens,
wat niet uitsluit, dat de hedendaagsche kermis ook daarin haar
oorsprong heeft gevonden en de herdenkingsplechtigheden ook hier
hebben plaats gehad. Wij willen daarom een greep doen buiten
deze stad en nemen een der steden met meer geschiedenis, nl.
Leiden. Volgens de geschiedschrijver zou de eerste kermis in
deze stad gevierd zijn in 't jaar 1366 als herdenkingsfeest van
de wijding der Lieve Vrouwekerk, die in 1365 op 17 Augustus
plaats vond. Van Mieris (1766) zegt in zijne beschrijving der
stad Leiden daaromtrent het volgende:
"Verder staat
ons nog iets te melden van het jaarfeest der kerkwijding thans
kermis geheeten. Van oudsher is de gedachtenis in wezen
gehouden, gelijk nog heden, maar op een andere wijze gedaan
wordt, op den eersten Zondag naa 's Heeren Hemelvaart, wanneer
de Geestelijken door eenen algemeenen ommegang met groote
plechtigheid dien dag vierden, op welke zij het H. Sacrament
omdroegen en dewijl iedere parochie haar afgezonderd gebied
omzichtig gadesloeg zoo onderhield men deze gewoonte. De pastoor
van de Sint Pieterskerk, als de hoofdkerk der stad, ging met
eene menigte zijner geestelijke broeders, door eenen drang van
menschen gevolgd, met het H. Sacrament in zijne handen uit zijne
kerk en droeg het zelve tot op het midden van de Bostelbrugge
(de grens der parochie); aldaar stand houdende gaf hij Het aan
den pastoor der Lieve Vrouwekerk over, welke Het dan verder tot
op het midden van de Marenbrugge droeg; en op die plaats weder
afgelost wierdt door den pastoor van de St. Pancraskerk, welke
hetzelve vervolgens bragt tot de Gansoordbrugge, tusschen de
Hooigracht en de Hoogewoerd. Op deze plaats, als het uiterste
van zijn gebied, bleef hij staan, tot dat hij Het weder
overhandigde aan den pastoor van de St. Pieterskerk, die Het met
dezelfde staatsie bragt van waar 't gekoomen was."
Uit bovenstaande
kan men aannemen, dat deze kerkwijdingsplechtigheden
(kerkmissen) gezamenlijk gevierd werden. De wijding van de
hoofdkerk, de St. Pieterskerk, had reeds plaats in 1121, zoodat
het vieren van de herdenkingsplechtigheden reeds 2 eeuwen
vroeger aldaar plaats moet hebben gevonden.
Wij meenden goed
te doen dit slippertje naar Leiden te maken, ten einde een goed
begrip van het ontstaan der kermis te kunnen geven.
GERARD VAN
LEYBORGH