Een
laatste thuis in de wereld?
Na een lange reis door de
dorpen, langs de onheilspellende bebouwing, overspoeld door een zwak
en bleek januarilicht, ben ik weer gearriveerd in het huis dat ik
mijn laatste thuis in de wereld mag noemen, waar het vooroorlogse,
statige en solide meubilair op me wacht, waar de staande klok uit
negentienhonderdtien de uren wegslaat en waar ZIJ is, mijn laatste
moeder, mijn plaatsvervangende moeder van negentig jaar; nu ik al
sinds lang wees ben, wees ben geworden na het afscheid van de
allerliefsten. Rauw en uitzinnig verdriet overvalt me als ik denk
aan het naderende uur van het afscheid, al te bedreigend, al te
dichtbij. Toch moet ik de terugreis aanvaarden. De dood strekt haar
begerige klauwen uit; het niets en de toekomst loeren op mij.....
In het
Museum
De imposante voorgevel van
het Nederlands Textielmuseum rijst hoog op aan de Goirkestraat. De
fabrikantenvilla's die haar omringen baden in het licht van een laat
winterzonnetje. In het restaurant is het druk. Jonge, sierlijke
meiden in de bloei van hun jeugd serveren de drankjes en
versnaperingen en het lijkt wel of steeds meer oudere dames; de
middelbare leeftijd allang gepasseerd, belangstelling hebben voor de
cultuur die hier geboden wordt. Ik signaleer ze in ieder geval vaak,
in het Openbaar Vervoer, twee aan twee, vergrijsd en verrimpeld, op
weg naar de Musea. Zij zijn als het ware “culturele dames”
geworden... Maar zelf ben ik hier ook met mijn vriendin van lange
jaren en we beschouwen in het restaurant een kunstzinnig
vervaardigde guirlande van een soort crêpepapier, met een lange
steel, een soort papieren bloem in bonte kleuren, die reikt tot aan
het plafond. In een wand met antracietkleurige vilten bekleding
bevinden zich vele Led-lampjes die wisselen van kleur en waarvan de
functie en het doel mij ontgaan. We bekijken later samen de
artefacten van de moderne textielkunst, vreemd en demonisch
aandoend voor mij maar voor vele anderen belangwekkend en
interessant. De mechanische weefmachines kunnen mij echter wel
ontroeren; computergestuurd; pronkstukken van de textielnijverheid
die zo lang zo dominant is geweest in mijn geboortestad; producten
en triomfen van het zo veelomvattende menselijke vernuft. Ijverig en
gedreven produceren zij de zo fraaie en kunstzinnige weefsels van de
kleden en lopers, die eveneens zo fraai en sierlijk dienen om tafels
te bedekken.....
Kerst in
Tilburg Noord
De Montfortkerk in Tilburg
Noord heeft volgens sommigen wel iets weg van een bioscoop en zij
ligt verscholen tussen de straten en de overige bebouwing. Al
vijfenveertig jaar vindt daar met Kerstmis een Kerst-in plaats. In
die tijd heeft de wijk veel blijdschap, maar ook veel treurnis
gezien.In de regenachtige winter van het jaar 2019 vond ik mijn weg
naar de kerk waarin gezellig gegroepeerde tafels en stoelen stonden
opgesteld voor de gasten van de Kerst-in. Niets leek me veranderd te
zijn sinds mijn vorige bezoek (het grote orgel aan de wand, de
houtsneden en de ouderwetse Kerststal begroetten mij als het ware).
En ook de gebruikelijke gasten waren komen opdagen, onder wie twee
oudere dames, mijn vroegere vriendinnen. Allen glimlachten breed om
de feestelijke gelegenheid, het Kerstfeest, de vreugdevolle viering
van de geboorte van Jezus Christus; voorwaar een reden om te
glimlachen. Een oubollig, mallotig heerschap met “Engelse” hoge hoed
bespeelde een soort mobiele, opgesierde piano waarop hij
traditionele Kerstliederen ten gehore bracht en een nog jonge man
bracht voor het publiek magische goocheltrucs, geassisteerd door een
lieflijk, verlegen jong meisje.Ook mijn ex-collega's van de
Wijkraad, van wie ik om mij onduidelijke redenen afscheid heb moeten
nemen, waren present en begroetten mij. Zo kwam de middag ten einde
en door de grauwe straten vond ik weer mijn weg huiswaarts......
Sneeuwwitte, ruisende onderrokken en wervelende dans.....
Men kent elkaar in
Oisterwijk en men is die middag bijeengekomen in cultuurtempel “De
Tiliander” voor een concert, gegeven door een orkest van senioren.
De heren dragen geklede colberts en de dames lijken zo weggelopen
uit een modezaak. Het gezelschap waarmee wij gearriveerd zijn
bestaat onder anderen uit een meneer met een mallotige ruiten pet en
uit een dame met een door rimpels diep doorgroefd gezicht, als oud,
gebarsten porselein.
Het repertoire van
vanmiddag zal bestaan uit een aantal populaire Franse chansons.
Jammer is dat dat ene lied ontbreekt; het haast onheilspellende en
verontrustende chanson, getiteld: “Je suis malade” over het
hardnekkige liefdesverdriet dat de desbetreffende chansonnier
vertolkt; maar dit zou de vrolijke sfeer in de zaal niet ten goede
komen.....
Als een illustratie bij de
muziek worden op een groot, panoramisch scherm op de achtergrond
portretten getoond van Edith Piaf en Charles Aznavour. Tevens ziet
men een collage van filmische beelden van de Franse hoofdstad en
zijn we getuige van de wervelende dans van de dames van de “Moulin
Rouge” met de witte, kanten onderrokken, die razendsnel opgevangen
worden door de elegante, gekostumeerde heren.....
“Amazing
Grace”
Bioscoop “CineCitta” is al
een eeuw gevestigd aan de Willem II straat te Tilburg. Bij ons
recente bezoek brandde een laaiend vuur in een vuurkorf die
opgesteld was naast de kassa en we werden verwezen naar “Ruimte X”
die ons tot dan toe nog onbekend was en waar – zoals bleek – luie
ligstoelen staan om heerlijk in achterover te leunen, maar de
leuning bleek wel wat hard, zodat mijn beste vriendin mijn jas bij
wijze van kussen zorgzaam en liefdevol achter mijn rug drapeerde.
Onze film zou gaan over Aretha Franklin en stammen uit 1972. We
zouden Aretha – welbekend van vele popsongs zoals “Respect” vandaag
aanschouwen in haar rol van gospelzangeres die zij met verve en
passie vervulde. Gepassioneerd waren ook haar toehoorders en hun
bijval was uitbundig; hun gevoelens laaiden hoog op en hun religie
zette hen in vuur en vlam. Vader Franklin – dominee – betuigde zijn
toewijding en trots voor zijn geliefde dochter. Maar toch waren
Aretha's popsongs – souvenir uit mijn jeugd – mij meer dierbaar en
deze zou ik hebben geprefereerd, maar ondanks alles was onze middag
welbesteed en onvergetelijk......