D'r
is un ongeluk gebeurt,
ge
het oew boks geskeurt,
zinne
de verrèkte jong vruger tege men
ès
ik wer 's mè unne winkelhóók
aachter
in mun vuls te lang korte boks
op
skool oankwam.
Es
oangeskote wilt kroop ik dan
lanks
de mister stiekem nor men plots.
Ik
kon wel janke.
D'r
is un ongeluk gebeurt,
bril
kepot èn boks geskeurt,
zinnik
tege ons moeder
toen
ik tiejnjoor out
halverwege
skool waar umgedrèjt
umdè
de Skriekel al men snoeppepier
van
tiejn vur 'ne stuiver af wo vatte,
wantie
kon harder lope ès ikke en m'n bruur ,
maf
ik gaaf 't nie af
mè
munne dwèrse kop,
en
ie sloeg men dwers over de pikdróót
van
de wèj van Ve Lokven
en
ie skupte men ziekefonsbrilleke
in
de mozek van de gracht
vant
abdèj van de withirre die wel veul bidde,
mar
noijt vur men, -
en
ik ha 'n hallef uur moete zuke
nor
mun twee sjempotgloazer
die
men zó goewt stonne dè alle jong dochte
dè'k
prefessor zo worre, of minstes wethauwer,
en
dè konne ze nie véle,
want
ze konne zelf nog gin
bee
van un wee onderskèje,
lot
ston 't woort ziekefonds goewt skrève,
al
skrif mister Van Grinsven
dè
nog zo skon lichthellent veur
opt
groot zwart bort, -
en
onder 't zuke nor mun gloas
waar
ik tot mun kruis in de modder gezakt
en
umdurrum durfde ik nie
nor
de mister en de jong en de skool.
Ik
kon wel janke.
Mar
dè waar vruger in m'n jong léve
en
is nou allang vergéte en vergeve.
Want
wè erger is:
’t
ziekefons is nor de verdommenis.
In
deze muddernen ted
ister
gin plôts mer vur hellege fonse.
Tis
same mè duur partikuliere
verplicht
gon sloape in één fuziebed.
En
’t waar zo skon.
Ik
kan wel janke, ès ik denk
oan
ons moeder die
hil
d’r léve mè ‘nen dikke buik rontsjouwde
en
nege jong en driej durskes
op
de wirrelt zette, mar dank zij fonse
door
gin sèntje pèèn oan ha.
En
onze vôdder, die niks ha te makke,
mar
wel elke twéé wéke
oan
Kriest van Sientjes die names ’t zaleg fons
bons
de misse op skriekelde en koffie krig,
onze
vôdder ditem dan trôw elke twéé wéke
driej
kwartjes betolde,
vur
z’n vrouw, z’n èige
en
z’n zeuve jong, en toen aacht,
en
mè de leste twèlf.
Driej
kwartjes, dietie uitspoarde
dur
sondessmèrres noa de mis twéé borrels
minder
te vatte in De Morgenzon.
En
tege Krieste zinnie:
Mister,
zinnie, want alles int pak waar mister,
hier
zen oew sente mister,
en
ik hoef ècht ginne korting of toeslag, mister,
want
èster iets is is, mister, gewit…
En
dan dronke ze same koffie,
want
alles waar betôlt,
en
ins int joor krig Kriest
unne
gerukte worst mee uit de skauw.
Ik
kan wel janke. Tis niemer.
Alles
wier betolt, netuurlek men ziekefonsbrillekes,
mar
ok den uirzalf vur ons oma,
de
skimmel tusse de téén van m’n twidde bruur,
den
dunnen dèrrem van m’n oudste zuster,
en
mè de leste zèlfs de pille vur m’n twidde zuster
die
’t al din, vurdè ik wis
detter
twéé sôrte bestonne.
En
alles wier betôlt,
zonder
toeslag, bèlages of aander ingewikkelde pepiere.
Tis
nog sunt, tis klore sunt,
want
’t ziekefons dè hebbik altet geziejn
ès
un goei vrouwke
dè
bè Jan en alleman, bè èrrem en rijk
noavenant
de kwartjes en de knake kwam hoale
en
dan diejen èlver vol gèlt
noavenant
verdèlde noavenant ’t nôdeg waar.
Mar ‘t
vrouwke is niemer,
’t
vrouwke is zwóór ziek geworre,
d’r
waar unne rèchse winkelhóók in d’r boks gekomme,
en
is toen dur de pôlletiek de nèk umgedrèjt.
Tis
nog sunt, want ons vôdder zin altet:
ons
kent fons, en fons kent ons.
Dè
zinnie.
Tis
um te janke.
En
doorbè hen ze ok beslote
esdè
ons huis wurt afgebroke,
mar
dè is un aander verhaal…
Ad
van Schijndel,
sept
‘05.