Ed Schilders

Joop Poulssen. Fotograaf niet genoemd. Bron: achterzijde Kassiopeia.

In 2004 verscheen bij uitgeverij Eleboek een van meest opmerkelijke experimentele romans uit de Nederlandse literatuur: Kassiopeia. De auteur van deze 'roman in drie delen' was Joop Poulssen, een kennis dan wel vriend uit het Nijmeegse universitaire leven en de lerarenopleiding in Tilburg van onder anderen Jan Elemans en Jan Starink.

De wordingsgeschiedenis van dit boek is door Jan Elemans nauwgezet beschreven in het 'Uitgeleide' van de uitgave. Kassiopeia is een experimentele, zeer lastig te doorgronden roman. Elemans beschrijft hoe hij, niet zonder moeite, toch in de ban van het boek raakt.

Klik hier om de PDF van dit 'Uitgeleide' te downloaden.

Van Kassiopeia werden slechts 100 exemplaren gedrukt. Daarvan bleken er toch nog enige hun weg te hebben gevonden naar de boekwinkeltjes op internet. Een daarvan deed mijn boekenhart sneller kloppen: een 'werkexemplaar' met een handgeschreven opdracht van Jan Elemans aan Jan Starink. Starink had zichbijzonderingespannen om de publicatie van Kassiopeia mogelijk te maken.

De belangrijkste en tegelijk meest tijdrovende bijdrage aan de verwezenlijking van de publicatie werd ECHTER geleverd door Ted Boekelman. Zij was het die het schier onleesbare manuscript met engelengeduld ontcijferd heeft en drukklaar heeft gemaakt. In het aan Starink opgedragen 'werkexemplaar' van Jan Elemans vinden we slechts een handvol aantekeningen (in potlood) ter correctie. Twee daarvan staan op de pagina's 287 en 288, aan het eind van deel 2. Elemans noteert dat hier eerst een subtitelpagina moet worden ingevoegd met de tekst 'Deel III / [SINE NOMINE]'. Deze subtitel is in de gedrukte uitgave pagina 289 geworden, waarna op pagina 290 een afbeelding in kleur volgt van een van Poulssens handgeschreven pagina's. Sidder en beef!

Detail 1:

Detail 2: